Het Oranjefeest bij uitstek, Koningsdag, kan dit jaar niet op de gebruikelijke manier worden gevierd. Geen Koningsspelen, geen aubades, geen vrijmarkten, geen Oranjefeesten. De koninklijke familie hoeft niet af te reizen naar Maastricht maar blijft net als de rest van Nederland thuis. Koningsdag 2020 is omgedoopt tot Woningsdag.
Van Koninginnedag naar Koningsdag
Het begon in 1885 met Prinsessedag. Prinses Wilhelmina vierde op 31 augustus haar vijfde verjaardag. Deze dag, een initiatief van de liberalen die hiermee de nationale eenheid wilden benadrukken, was de voorloper van Koningsdag. Nadat Wilhelmina in 1890 koningin werd, vierde Nederland in 1891 voor het eerst Koninginnedag, overigens zonder dat iemand van de familie aanwezig was.
Juliana, die in 1948 haar moeder opvolgde, koos er ook voor Koninginnedag op haar verjaardag, 30 april, te vieren. De koningin en haar familie namen een defilé af op de trappen van paleis Soestdijk. We herinneren ons allemaal de beelden van de langstrekkende optocht van mensen (sommigen in klederdracht) die bloemen en geschenken aanboden. De kleine prinsjes en prinsesjes op het bordes, al dan niet ondeugend elastiekjes schietend.
Koningin Beatrix eerde haar moeder door op 30 april Koninginnedag te blijven vieren. Het concept werd anders: de koningin trok met haar familie het land in. Een tijd van fietstochtjes, koekhappen en zaklopen. Oude ambachten, dansen en eten proeven. Deze traditie wordt in ere gehouden door koning Willem-Alexander. Alleen de datum is aangepast naar 27 april, zijn verjaardag en het programma is iets meer eigentijds.
Herinneringen ophalen
Dit jaar moeten we het allemaal missen. Corona gooit roet in het eten tijdens Koningsdag 2020. Wat we wel kunnen doen, is herinneringen ophalen aan voorgaande jaren. Er zijn er een paar in mijn geheugen gegrift. Zo deed ik als kind ooit mee in een optocht met versierde fietsen en toen ik net in Den Haag woonde trokken we er met een groep twintigers de hele dag op uit. Allemaal gekleed in rood, wit, blauw en oranje. Verkleed, kun je beter zeggen, want we hadden een allegaartje uit de kast getrokken en foto’s van koningin Beatrix op onze truien geplakt. Het was een bonte stoet die nogal wat bekijks trok.
Later stonden we met onze kinderen op de kindermarkt. Speelgoed verkopen en hotelzeepjes en flesjes shampoo, mooi verpakt met een lintje erom: alvast voor Moederdag dat een paar weken later wordt gevierd.
Apeldoorn in geheugen gegrift
En natuurlijk denk ik elk jaar aan de Koninginnedag in Apeldoorn. We waren die week op vakantie op Texel, toen het feest abrupt teneinde kwam door een gek die zich met zijn auto een weg door het parcours zocht en daarbij niets of niemand ontzag. Sindsdien zit ik ieder jaar wat gespannen voor de tv, laat staan hoe de koninklijke familie zich moet voelen. De onbezorgdheid is voorgoed vanaf.
Woningsdag
Morgen gaat de vlag uit, net als anders. Om 9.45 uur luiden de klokken in het hele land en om 10.10 uur begint op televisie een speciaal programma met een terugblik op voorgaande Koningsdagen. Ondertussen kunnen we genieten van een lekker oranje gebakje. Om 12.00 uur luidt de bel voor de digitale kleedjesmarkt, een vrijmarkt op internet en om 16.00 uur drinken we een glas oranjebitter en proosten op de 53e verjaardag van onze koning. We gaan met zijn allen gewoon wat maken van Koningsdag 2020!
!
Meer lezen over Koningsdag en koninklijke familie(s)? Bekijk de artikelen van Stella Ruisch, die ze schreef over haar Koningsdaggevoel en de tentoonstelling 50 jaar Nederland en Willem Alexander. Wiette van Klingeren schreef over The crown en de biografie van koningin Juliana.
Openingsfoto: RVD/Wesley de Wit
Recente reacties