Een oproep voor darmkankeronderzoek, een uitstrijkje én de tweejaarlijkse controle op borstkanker; het leken me teveel medische oproepen voor iemand die zich gezond voelt. Maar ik aarzelde geen moment over de tweejaarlijkse mammogram. Daarvoor staat de ziekte en de dood van mijn moeder me na 28 jaar nog te scherp voor ogen. Wat jammer dat er zoveel vrouwen zijn die door een nare ervaring met het borstkankeronderzoek hun oproep in de prullenbak gooien!

Huidige onderzoek te belastend

Bijna 1300 vrouwen reageerden vorige week op het artikel van Meerdanvijftig.nl  over het bestaan van een mogelijk vrouwvriendelijker onderzoek. Tientallen gaven aan het huidige onderzoek zo belastend te vinden, dat ze geen mammogram meer laten maken. Of ze kozen voor andere, onbewezen of ronduit onbetrouwbare onderzoeksmethodes.

Bijna kwart vrouwen gooit oproep weg

Het aantal vrouwen dat de gang naar de borstkankerbus maakt, slinkt de laatste jaren. Maar in 2016 reageerde toch nog zo’n 77,3%, meldt het RIVM. Het instituut is verantwoordelijk voor de uitvoering van het bevolkingsonderzoek. Wie niet reageert op de uitnodiging, staat meestal ook niet te trappelen om mee te doen aan een onderzoek naar de vraag waarom. Dus kan coördinator bevolkingsonderzoek borstkanker Veronique Ruiz niet zeggen of de mammogram de reden is om weg te blijven. “Inderdaad staan ‘nare ervaringen’ er wel tussen maar ook ‘geen tijd, vanwege werk’, ‘vergeten de afspraak te verzetten en is de culturele achtergrond ook een oorzaak.”

Onophoudelijk zoeken naar betere methode

De coördinator van het RIVM vertelt dat er alles aan wordt gedaan om de drempel zo laag mogelijk te houden. Zo wordt in een aantal regio’s tegenwoordig ook een avondspreekuur gehouden.  Bovendien wordt er onophoudelijk gezocht naar vrouwvriendelijker methoden. “We hebben afgelopen jaar een proef gedaan met druk gestuurde paddles die de borst samen duwen voor de röntgenfoto wordt gemaakt. Helaas blijkt dat die het comfort voor vrouwen niet groter maken. Dit jaar beginnen we een proef met zogenaamde curved paddles. Maar het samendrukken is nu eenmaal nodig om een goede scan te kunnen maken.”

Pammografie in testfase

adjunct-hoogleraar Srirang Manohar van TU, ‘vader’ van de pammograaf.

Ondertussen is men bij de universiteit Twente bezig met het maken van een machine die een verbetering moet zijn op de huidige opsporingswijzen van borstkanker (naast röntgenfoto, echoscopie of MRI-scan). De zogenaamde pammografie brengt door photoaccoustic (lichtpulsen die ultrageluid veroorzaken) imaging de borst in beeld. In ieder geval een pijnloze onderzoeksmethode die vermoedelijk in 2021 pas echt getest kan worden. En dan is het de vraag of het ook op grote schaal kan worden toegepast.

Per jaar 850 levens gespaard

borstkankerbus
Voorlopig nog zo’n tien minuten pijn verbijten voor mammogram

Voorlopig is het dus nog in veel gevallen zo’n tien minuten pijn verbijten voor de vrouwen die het belang van borstonderzoek onderschrijven. Want ook voor het onderzoek met contrastvloeistof, dat aanleiding was voor het artikel op Meerdanvijftig.nl, blijft een mammogram nodig, benadrukt Veronique Ruiz. “Per jaar worden er 850 levens van vrouwen door gespaard. En ontdekt men de ziekte in een vroeg stadium, dan kan er snel en minder belastend worden behandeld.” De kans dat vrouwen voor hun 80ste aan borstkanker overlijden is inmiddels gehalveerd

Uitzicht op toekomst zonder borstkanker

Voor mijn moeder kwam de mammografie te laat. En ook al weet ik dat er geen waterdichte garanties zijn; ik houd door dat ‘vermaledijde’ röntgenapparaat tot nu toe elke twee jaar opnieuw uitzicht op een toekomst zonder borstkanker.

Voor meer betrouwbare informatie op internet: Borstkanker Vereniging Nederland, het RIVM of Thuisarts.nl

Openingsfoto: flickr.com/Rosmarie Voegtli