De Nederlandse graficus M.C. Escher (1898-1972) is wereldberoemd en staat dit jaar in het middelpunt van de belangstelling. In april verscheen de intrigerende documentaire Het oneindige zoeken, waarin Robin Lutz ‘de mens Escher uit de schaduwen van zijn werk haalt’. En in Leeuwarden, de geboorteplaats van de beroemde kunstenaar, is de tentoonstelling Escher op reis  te zien. Wie de mooie, vaak verbazingwekkende prenten van M.C. Escher wil zien, kan ook terecht in Den Haag. bij Escher in Het Paleis.

Het winterpaleis van Koningin-Moeder Emma

Escher in Het Paleis

Het trappenhuis van het Winterpaleis in Den Haag.

Daar is de permanente tentoonstelling te bezoeken over het leven en het werk van de bekende en geliefde graficus. Escher in Het Paleis is gevestigd in het voormalige winterpaleis van Koningin-Moeder Emma, de betovergrootmoeder van Koning Willem-Alexander. Terwijl ik er over het prachtige Lange Voorhout naar toe wandel, passeer ik negen indrukwekkende zandsculpturen. Maar daar heb ik nu geen tijd voor, want Marcel Westerdiep, algemeen-directeur van Escher in Het Paleis staat verwacht mij voor een rondleiding door het museum voor Meerdanvijftig.nl.

Kijken naar Escher in Emma’s zalen

“De Koningin-Moeder betrok dit statige pand om haar dochter Wilhelmina te ondersteunen, die op achttienjarige leeftijd, vorstin werd”, vertelt de enthousiaste Westerdiep. “Zij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de vorm van onze huidige monarchie.“ Fraaie zwart-wit foto’s en diverse meubelstukken bieden een blik op het leven van deze interessante vrouw. In de zalen die ooit door haar werden ingericht, is nu het werk van M.C. Escher te bewonderen.

Als tienjarige al gevangen door litho

Escher in Het Paleis

In de zalen die ooit door Koningin-Moeder Emma werden ingericht, is nu het werk van Escher te zien.

 

“Iedereen is een ervaringsdeskundige als het op het werk van Escher aankomt “: zegt de enthousiaste Westerdiep, wanneer we de litho Klimmen en Dalen bekijken. Hierop staat een trappenhuis zonder einde afgebeeld. De lopende figuren zijn gevangen in een oneindige beweging. Als tienjarige probeerde ik de afbeelding, die Escher in 1960 maakte, zonder succes, te doorgronden.Westerhuis wijst naar de litho: “Alles is heel precies weergegeven, zelfs de schaduwen ontbreken niet.”

Creativiteit en vakmanschap

“Je moet wel bedenken, zegt hij met nadruk, bij een vitrine met grafiekgereedschappen: “Escher was een graficus! Hij sneed zijn voorstellingen in hout en steen. In spiegelbeeld, want er moest nog worden afgedrukt. Creativiteit en vakmanschap komen prachtig samen in zijn werk!” Opvallend veel bezoekers buigen zich aandachtig over de vele bekende en onbekende prenten. Én over de familiefoto’s die het levensverhaal van Escher schetsen.

Escher bekender dan wij denken

“Escher is een wereldmerk”, vertelt Westerdiep. “We ontvangen veel bezoekers uit het buitenland, waar Escher veel bekender is dan wij ons in Nederland bewust zijn. Mensen zijn gek op Escher. Zijn werk is niet smaakgevoelig. Zijn spel met perspectief, ruimte en werkelijkheid fascineert werkelijk iedereen!”

Kijken naar eeuwigheid en oneindigheid

Escher in Het Paleis

Directeur Marcel Westerdiep en onze Wiette van Klingeren in de magische wereld van Escher.

 

Met zichtbare trots toont Westerdiep de prachtige houtsnede van 7 meter lengte, die cirkelvormig is opgesteld.  ”Deze Metamorphose III is een goed voorbeeld van de wiskundige begrippen ‘eeuwigheid’ en ‘oneindigheid’, die Escher in beeld probeerde te brengen. In deze ‘gedaanteverandering’ transformeren letters in bloemen, die geleidelijk aan vissen worden, overgaan in paarden om uiteindelijk weer letters te worden. Halverwege zie je gevleugelde enveloppen. Die verwijzen naar de PTT waarvoor het werk destijds gemaakt werd.”

De wereld van Escher verlaat je nooit

Op de tweede verdieping, in de interactieve tentoonstelling Kijken als Escher stappen Westerdiep en ik letterlijk in de magische wereld van Escher. Een wereld die je nooit meer helemaal verlaat. Onder de indruk van de litho’s en houtafdrukken van Escher verlaat ik Het Paleis. De zon schijnt en onder de oude bomen aan het Lange Voorhout lokken de zandsculpturen, die ik nu, op mijn gemak, van alle kanten bestudeer. Ook al zo mooi! Want dit heb ik vandaag geleerd bij Escher in Het Paleis: “Er is oneindig veel te zien als je de kunst van het kijken beheerst!”

Escher in Het Paleis

De kunst van het kijken; ook naar de mooie  zandsculpturen op het Benoordenhout.

Tip: combineer Escher in Het Paleis met zandsculpturen

De vier tot 5 meter hoge zandsculpturen zijn gemaakt van rivierzand ter gelegenheid van het wereldkampioenschap zandsculpturen 2018. Verschillende zandkunstenaars hebben het thema ‘200 jaar, zand, zee en ….’ uitgebeeld ter ere van de tweehonderdste verjaardag van de badplaats Scheveningen. Kijken naar de zandsculpturen kan nog tot en met 19 augustus 2018. Ze worden ’s avonds verlicht.