Roomboter is uit den boze, margarine met linolzuur is veel gezonder. Dat was het adagium de afgelopen decennia. Inmiddels zijn er aanwijzingen dat roomboter niet zo slecht is en dat het smeren van omega 6 vetten geen winst voor de gezondheid oplevert.

Marlies Mielekamp verdiepte zich in de voedingsadviezen voor 50-plussers. Afgelopen weken beschreef zij het nut van vitaminesupplementen en met name vitamine D. Deze keer krijgt roomboter eerherstel.

Lang dacht men dat de geharde plantaardige vetten die in margarine werden gebruikt gezonder waren dan de verzadigde vetten uit roomboter. Totdat in 1990 door onderzoek van Ronald Mensink en Martijn Katan duidelijk werd dat de geharde plantaardige vetten het slechte cholesterol in het bloed verhoogden en het goede cholesterol verlaagden.

Linolzuur vermindert hartziekten niet

Plantaardig vet ook wel transvet wordt niet meer gebruikt om margarine te maken. In plaats daarvan wordt margarine met linolzuur gefabriceerd; een meervoudig onverzadigd vetzuur, het zogenaamde omega 6, uit zonnebloemolie. Dat zou veel beter zijn voor hart- en bloedvaten. In de jaren ‘60 en ‘70 adviseerden veel cardiologen dan ook hun patiënten deze margarine te gebruiken.
Maar begin dit jaar werd de voedingsindustrie opgeschrikt door een onderzoek in The British Medical Journal. Daaruit bleek dat linolzuur inderdaad een positieve invloed heeft op het cholesterol maar het aantal hartziekten niet vermindert. De deelnemers die voornamelijk linolzuur gebruikten, bleken zelfs een groter risico te hebben op overlijden aan hartziekten.

Zonnebloemolie te veel van het goede

Volgens apotheker en orthomoleculair deskundige Gert Schuitemaker is in Nederland de nadruk te veel op zonnebloemolie komen te liggen. “Op zich zijn de omega 6 vetten uit zonnebloemolie niet slecht maar er is een disbalans ontstaan. We zouden naast omega 6 veel meer onverzadigde omega 3-vetten moeten eten uit vis, noten en daaraan gerelateerde oliën. Daarnaast zouden we vooral voor olijfolie moeten kiezen, de omega 9 vetzuren hierin maken de balans in ons vetgebruik beter.”

Roomboter vult meer

Volgens hem is er ook niets mis mee om de verzadigde vetten uit roomboter te eten. “Verzadigd vet vermindert het hongergevoel waardoor we minder geneigd zijn suikerrijke voeding als vervanging te eten. Bovendien blijven verzadigde vetten veel stabieler bij verhitting. Extra vierge olijfolie en vooral zonnebloemolie vormen dan schadelijke stoffen die kankerverwekkend zijn.”

Kaas, worst en vlees minder slecht

Schuitemaker wordt hierin geruggesteund door een onderzoek van het UMC Leiden naar de behandeling van diabetes 2, de zogenaamde ‘ouderdomsdiabetes’. In een artikel in GezondNU zegt diabetoloog en endocrinoloog professor Hanno Pijl dat we zuiniger moeten zijn met het eten van koolhydraten.  Maar ook: “We hoeven niet meer bang te zijn voor verzadigd vet in kaas, roomboter, worst en vlees. Verzadigd vet blijkt minder slecht dan we tot nu toe hebben vermoed.”

Voedingscentrum en Hartstichting nog niet zover

Toch propageren zowel het Voedingscentrum als de Hartstichting op hun sites vooral het gebruik van omega 6 vetten en is verzadigd vet uit roomboter nog steeds uit den boze. “Dat de balans meer naar de omega 3 vetten, olijfolie en verzadigde vetten moet, is bewezen door wetenschappelijk onderzoek”, stelt Schuitemaker. “Maar voordat deze inzichten worden doorgevoerd, duurt decennia. Kijk naar foliumzuur: daarvan was al in de jaren ‘60 al bekend dat zwangeren die dat gebruikten minder kinderen met open ruggetjes kregen. Het werd pas officieel beleid in Nederland in de jaren ’90.”

Becel met roomboter

Dat het ook tot de voedingsindustrie doordringt dat verzadigd vet weer mag, blijkt doordat sinds dit jaar een nieuwe poot van de Beceltak in de schappen ligt: Becel met roomboter!

Foto: Aline Ponce/Pixabay