Tennisser Raphaël Nadal heeft een aantal vaste gebaren voordat hij gaat serveren. Anders gaat het spel niet goed. Zo eet ik altijd doordeweeks mijn beschuitje, in het geloof dat mijn dag anders niet goed verloopt. En dan moet het beschuitje ook nog uitsluitend met smeerworst zijn belegd. Zo ontbijten is een zeer vaste gewoonte die ik meegenomen heb uit het ouderlijk huis.

De beschuit wordt duur betaald

Net als het verzamelen van de kruimels uit de verpakking van de rol in de beschuitbus. Na verloop van tijd is er genoeg om een visje mee te paneren. ik doe het, omdat paneermeel uit een pakje naar mijn smaak lang niet zo lekker is. Mijn moeder deed het uit zuinigheid. Ben benieuwd wat zij had gevonden van de inkeping die tegenwoordig in het baksel zit. “De beschuit is duurder geworden,” zou ze waarschijnlijk hebben gezegd. En misschien had ze gevraagd aan mijn vader of-ie zijn dagelijkse inname van drie beschuiten wat kon minderen.

Breken met de ronde vorm

Ik zie in de bodem van mijn beschuitbus het beeld gespiegeld van een zitting in de bestuurskamer van een beschuitbakkerij. Directeuren vergaderen ernstig over het al dan niet laten inspringen van de eeuwenoude ronde vorm van een beschuitje. De marketingman maakt zich zorgen over het imago maar de financieel directeur ziet er wel gat in: “Ook al is het een paar procent minder beschuit door een inkeping; maal zoveel rollen scheelt het héél veel euro’s.” Aldus besloten. Wat jammer dat ze de uitvinder die jaren geleden bij hen aan de deur klopte niet daarvan in kennis hebben gesteld.

Inkeping ei van Columbus

Theo Tempels uit Apeldoorn bedacht de vingertop-grote inkeping, omdat hij net zo chagrijnig als ik werd van het geklungel om een beschuit halverwege uit de rol te vissen. Net zo simpel als het ei van Columbus. Vandaar dat Continental Bakeries in navolging van Bolletje dacht dat ze de vondst van Theo zomaar konden toepassen op hun beschuiten. Maar daarmee hadden ze buiten de uitvinder gerekend. Twintig jaar geleden bedacht Theo de inkeping, twee weken geleden stelde de rechter vast dat er wel degelijk patent op zijn uitvinding rust. En dat Theo dus recht heeft op een vergoeding.

Beschuit zo lang ik leef

Voor mij is het een grote geruststelling dat beschuit bakken kennelijk big business is. Met de komst van cruesli’s muesli’s en vloeibare ontbijtproducten maakte ik jarenlang de gang naar de supermarkt voor een rol beschuit met de gedachte: “Hoe lang zal beschuit nog bestaan?” Maar het weemoedige gevoel heeft plaats gemaakt voor het zaligmakende vertrouwen dat ik op mijn laatste levensdag nog een beschuitje zal kunnen eten. Als mijn gezondheid dat dan tenminste toelaat.

Lees ook in de rubriek Voorwerp van Vroeger het verhaal van Karin de Lange over de beschuitbus uit haar jeugd.