Het aantal vrouwen dat in Nederland meedoet aan het bevolkingsonderzoek borstkanker is de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen.Triest nieuws, vindt Stella Ruisch. In 2011 reageerde nog 80 procent op een oproep, in 2021 was dat nog maar ruim 72 procent. Tijd om het belang van borstkankeronderzoek weer onder ieders aandacht te brengen.

Reden voor een feestje

Twee weken geleden hebben we de slingers opgehangen voor mijn oudste dochter. Ze is 40 geworden. Maar nog belangrijkere reden voor het feestje: na bijna 2 jaar behandeld te zijn tegen borstkanker zijn er geen tumorcellen meer gevonden. Toen ze in januari 2022 de uitslag kreeg, zei ik: “Hetzelfde verhaal als mijn moeder maar ik hoop wel op een ander einde.” Mijn moeder overleed na bijna 3 jaar aan de ziekte. Mijn dochter en ik delen nu ons onbegrip over de dalende deelname aan borstkankeronderzoek.

Borstonderzoek is niet fijn

Vooral omdat het verhaal van mijn moeder en van mijn oudste dochter (nee, de kanker was niet erfelijk), het verhaal blijkt te zijn van veel vrouwen in mijn omgeving. Eén op de zeven vrouwen in Nederland blijkt dan toch een groot aantal. Gelukkig kunnen de meesten het navertellen. Zij het ten koste van operatieve ingrepen, al dan niet bestralingen, chemo- en hormoontherapie.

Nee, het bevolkingsonderzoek is niet bepaald fijn. Je borst wordt platgedrukt en of je nu een grote of kleine boezem hebt, dat is pijnlijk. Een paar jaar geleden schreef ik over de komst van pammografie die vrouwvriendelijker is, maar helaas is de verwachting dat deze in 2021 in gebruik genomen zou worden niet uitgekomen.

Met een paginagrote advertentie proberen Breast Care Foundation en het Alexander Monro Ziekenhuis de kennis bij vrouwen over borstkanker te vergroten.

Wel is er hoop voor vrouwen die buiten het bevolkingsonderzoek een knobbeltje ontdekken. Eerst een echo maken blijkt beter te werken dan een mammografie. Bij 4 op de 5 vrouwen blijkt die daarna niet eens meer nodig te zijn.

Verlenging van ééns per 2 naar 3 jaar helpt niet

Niet alleen het aantal vrouwen dat niet reageert op een oproep zorgt voor afname van borstkankeronderzoek. De overheid draagt zelf een steentje bij door het gebrek aan personeel in 2021 op te lossen met een verlenging van de oproep van eens per twee naar drie jaar. Inmiddels is de achterstand enigszins ingelopen en is de gemiddelde tijd tussen de oproepen terug naar 29 maanden, lees ik op de website van de RIVM. Dat betekent dat door een te late diagnose zo’n 30 tot 60 vrouwenlevens verloren gaan.

Genoeg reden voor vrouwen tussen de 50 en de 75 jaar om wèl deel te nemen en de daling van deelname aan borstkankeronderzoek een halt toe te roepen.

Borstkankeronderzoek bij twijfel dóén

Misschien helpt het verhaal dat ik vandaag hoorde: een vrouw van 75 twijfelde of ze nog wel een mammografie zou laten maken. Toch gedaan en helaas bleek ze borstkanker te hebben. Het goede nieuws was dat ze er op tijd bij was. Dat gun ik véél meer vrouwen.

Meer lezen over borstkanker

Met zoveel vrouwen (van boven de vijftig) in ons team is borstkanker een terugkerend onderwerp. Zo schreef Karin de Lange over haar angst voor een knobbeltje. Brigitte Leferink over de gang naar de borstkankerbus. Er zijn al vrouwvriendelijker onderzoeksmethoden, constateerde Stella Ruisch.

Openingsfoto: borstkankeronderzoek in ziekenhuis Zuyderland.