Door de iconische sculpturen en grootse installaties van de Italiaanse arte-poverakunstenaar Giuseppe Penone (1947) te zien, te ruiken en te voelen kun je ‘Penone & de Natuur’ ten volle beleven bij Museum Voorlinden in Wassenaar. Hoe deze verbinding tussen mens en natuur tot stand is gekomen legt kunsthistorica Mirelle Nunes van Kunst uit Zeist uit. Donderdag 12 januari geeft ze voor geïnteresseerden een lezing, die daarna ook via haar website Kunst uit Zeist terug is te zien.
Museum Voorlinden
Sinds 2016 wordt de privécollectie van verzamelaar en zakenman Joop van Caldenborgh (1940) getoond in Museum Voorlinden. Zij is opgedeeld in drie delen: highlights, een wisselende collectietentoonstelling en een soloshow. Die laatste wordt nu gewijd aan het werk van de Italiaan Giuseppe Penone.
Highlights
De highlights zijn de hoogtepunten van de collectie, die je niet stuk voor stuk kunt beschrijven, maar gewoon moet ervaren en beleven. Zoals de Swimming Pool ontworpen door Leandro Erlich: een kunstwerk met de kenmerken van een echt zwembad, maar je wordt er niet nat van. Het kunstwerk blijkt uiteindelijk een optische illusie te zijn.
Foto: Museum Voorlinden
De wisselende collectietentoonstelling
De huidige collectietentoonstelling Tot hier en verder toont hoe kunstenaars andere wegen verkennen voor een hoopgevende en verbindende toekomst. Door hun verbeeldingskracht en hun dromen geven kunstenaars nieuwe perspectieven. Zo kunnen wij als bezoeker nieuwe beelden creëren en nieuwe richtingen inslaan om samen ’tot hier en verder’ te komen op weg naar een betere wereld.
De soloshow van Giuseppe Penone
De Italiaanse arte-poverakunstenaar Giuseppe Penone (1947) staat centraal met zijn soloshow Penone & de Natuur. Hij werpt een nieuwe licht op onze relatie met de natuur. Wereldberoemd is hij geworden met zijn boomsculpturen, soms van gemaakt van brons, soms gemaakt van hout. Bij Penone mag je overal aan ruiken en er is zelfs één object waaraan je mag voelen in deze tentoonstelling. Door je zintuigen te gebruiken ‘beleef’ je de kunstwerken en ga je anders kijken naar de natuur, is het idee.
Arte Povera
Penone, geboren in Garessio (Italië) en opgeleid tot beeldhouwer, was de jongste vertegenwoordiger van de kunststroming Arte Povera aan het eind van de jaren ’60 in Italië. De kunstenaars in deze stroming verzetten zich tegen de industrialisatie en de ontmenselijking in de kunst. De arte povera (lees: de ‘arme kunst’) werd gemaakt van ‘armoedige’ materialen, zoals takken, vodden en aarde. Zij stelden echter rijke grondstoffen voor als marmer, zijde en goud. Vaak ontstond hieruit een dialoog tussen natuur en cultuur en tussen kunst en het alledaagse.
Overeenkomst tussen Penone en Voorlinden
Door te werken met materialen rechtstreeks uit de natuur gaat Penone op zoek naar sporen van een geleefd leven en onzichtbare groeiprocessen. Zo sluit Penone aan bij de missie en de visie van Museum Voorlinden en leggen zij beiden de verbinding tussen kunst en natuur.
Groots retrospectief in Nederland
In deze overzichtstentoonstelling worden vroege en recente kunstwerken uit het oeuvre getoond. Sculture di linfa (Lymfe sculpturen), één van de sleutelwerken uit 2005-2007, is daarvan het indrukwekkendst. Wanneer je de installatie zo groot als een zaal binnenloopt, ruik je het gelooide leer op de muren. Dat leer ziet eruit als een boomschors. De kunst kun je hier ook voelen, omdat je op kousenvoeten over de marmeren bobbels van het menselijk brein mag lopen. Deze ervaring is als een massage voor de voeten en je realiseert je dat je kunst ook kunt voelen!
Dit maakt het werk van Giuseppe Penone zo bijzonder
Met een spel van ademhalingen, afdrukken en aanrakingen probeert de Italiaanse kunstenaar de mens en de natuur dichter bij elkaar te brengen. In de monumentale muurtekening Propagazione (Voortplanting) gebruikt hij zijn eigen vingerafdruk als uitgangspunt voor de jaarringen van een boom. Deze muurtekening is speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt en zal verdwijnen onder een laag muurverf als de volgende tentoonstelling wordt ingericht.
Penone maakt je bewust
Voor Ripetere il bosco (Herhalen van het bos) zijn de jaarringen dusdanig weggebeiteld om de kern van de ooit jonge bomen te onthullen. Deze kern was verstopt onder het boomschors en de jaarringen die zich in de loop van de om de kern gegroeid waren. Het vakmanschap en de ambachtelijke werkwijze van de kunstenaar laat zien hoe de ‘onzichtbare’ kern nu zichtbaar wordt. Het toont zo de schoonheid die je dagelijks omringt, maar die je niet bewust waarneemt.
De tentoonstelling Penone & de Natuur is nog tot en met 29 januari 2023 in Museum Voorlinden in Wassenaar te zien.
Meer lezen over kunst
Mirelle Nunes schreef eerder over de tentoonstelling ‘Manhattan Masters’ in het Mauritshuis in Den Haag. Die is nog tot en met 15 januari 2023 te zien. Karin de Lange zag in Museum Voorlinden de beelden van Gormley. Eerder schreef Mirelle Nunes ook over het mooie museum Belvédère. De historische tentoonstelling ‘De 7 A’s van Amalia’ is nog tot 8 januari te zien in Het Prinsenhof in Delft.
Openingsfoto: Propagazione (Voortplanting) met de kunstenaar Giuseppe Penone. Foto: Wassenaarders.nl/ Ellen Klaver-Asscheman, Overige foto’s tenzij anders vermeld: ©Mirelle Nunes.
Recente reacties