Documentaire-festival breidt uit naar het hele land

De afgelopen 32 jaar speelde het IDFA zich alleen af in de hoofdstad. Na afloop toerde een programma met hoogtepunten door het hele land. Dit jaar speelt de IDFA zich echter in het héle land af en zijn documentaires in 47 bioscopen te zien maar ook online. Zo is het festival, dat inmiddels een naam heeft verworven in het buitenland, ook gemakkelijker toegankelijk voor een groot publiek buiten de Randstad. En wie weet, houdt deze IDFA extended die deze week is begonnen en tot en met 6 december duurt, hopelijk ook volgend jaar stand!

Corona zorgt online voor uitbreiding

De opzet van de IDFA in de bioscoop is deze editie ook online gehandhaafd. Tot vorig jaar waren na afloop van het filmfestival enkele documentaires, sommige tegen betaling en andere zelfs kosteloos, online te zien. Je kon je eigen tijd kiezen om te kijken. Tijdens het festival kun je nu na het kopen van een kaartje via een inlogcode op een vaste tijd voor je computer gaan zitten om je gekozen documentaire te zien. Die kaartjes zijn enigszins beperkt tot een aantal van 1000. Het zal wel een technische reden hebben maar maakt het tegelijkertijd toch een beetje exclusief.

Openingsfilm

De openingsfilm dit jaar is Nothing but the sun. Deze docu gaat over de teloorgang van inheemse gemeenschappen in Paraquay, maar de vorm maakt het bijzonder. We volgen een man op zijn tocht langs deze gemeenschappen. Hij legt de gesprekken, verhalen en liederen op een ouderwetse cassetterecorder vast. Zo verkrijgt hij een archief van de cultuur van zijn voorouders. De zon is een terugkerend thema, die van een leven brengende kracht is veranderd in een bedreiging voor het leven. De Zuid-Amerikaanse gebieden worden verwoest maar hun bewoners worden in ieder geval door deze film van de vergetelheid gered. Nothing but the sun staat in het brandpunt van het filmfestival.

Trailer van Nothing but the sun

Hoogtepunten

IDFA Extended biedt voor elk wat wils, met een mooie mix van onderwerpen De schattigste van alle documentaires die ooit op het filmfestival zijn vertoond, is Gunda. Als je niet de hele film wilt zien, bekijk dan voor een instant goed humeur in ieder geval de trailer. Alleen de muziek doet je al glimlachen.

Documentaires over wereldproblemen zijn elk jaar gemakkelijk te vinden in het programma, maar een vredige film over een biggetje…Meer natuur vind je bij Pieter Rim de Kroon, de maker van de veel bekeken docu Hollands licht. Zijn nieuwste film heet Silence of the Tides en gaat over de Waddenzee.

Geweld en politiek, de bekende onderwerpen van het IDFA, vind je in Notturno. Daarin wordt een vluchtelingengezin in de grensstreek van Syrië gevolgd in het dagelijks bestaan. De maker is Francesco Rosi, een gelauwerd documentairemaker. Hij wordt tijdens deze IDFA-editie met zijn verzameld werk voor het voetlicht gehaald. Een andere bijzondere docu is The Mole Agent, over een tachtigjarige man die komt spioneren in een bejaardenhuis ergens in Italië.

Om vrolijk van te worden, deze trailer van Gunda.

Selecties bieden houvast

Als je de tijd hebt kun je je films uitkiezen door het hele programma van 200 films te lezen en de trailers te bekijken. Trek hier rustig maar enkele dagen voor uit. Een alternatief is om de selectie te bekijken van de Volkskrant en van het Volkskrant Magazine. In de laatste selectie zit niet alleen de film 100up maar ook Dealing with Death. De eerst genoemde film is van Heddy Honigmann, een Peruaans-Nederlandse filmmaakster met een schat aan prijswinnende documentaires op haar naam. Zij interviewt en filmt zeven mensen van honderd jaar en ouder in verschillende delen van de wereld en zoekt naar overeenkomsten in hun leven en houding.

De tweede film is een film die in de Amsterdamse Bijlmer speelt. Yarden, een grote uitvaartmaatschappij wil daar een uitvaartcentrum bouwen met ruimte om te kunnen voldoen aan de speciale eisen die verschillende culturen aan begraven of cremeren stellen. Hoe denken die bewoners uit die verschillende culturen over zo’n uitvaartcentrum? Een film die mooi laat zien hoe de botsing tussen cultuur en commercie verloopt.

Poster van de nieuwste film van Heddy Honigmann die alleen tijdens de IDFA is te zien en in januari in de bioscoop wordt uitgebracht door Amstelfilm.

Idfa thuis voor de buis

Net als elk jaar worden in de periode van het festival 5 documentaires op NPO2 vertoont. Skies above Hebron volgt gedurende vijf jaar Palestijnse jongens die opgroeien bij wachtposten en onder het oog van Israëlische soldaten. Deze docu biedt daardoor de typische ‘IDFA-ervaring’ : het gevoel dat je even woont in een ander deel van de wereld met de bijbehorende problemen. En dat in je eigen veilige Westerse stoel.

Bruce is een jongen die met hulp herstelt van een traumatische verleden gevolgd door een drugs- en criminaliteitsverleden. De film is gemaakt door Daniël Krikke. Hij biedt ons een kijkje in het leven van iemand die we op straat liever niet tegen komen. Krikke schetst de achtergronden van iemand die angst oproept en hoe het is te leven als je niet bent opgegroeid in een stabiel gezin.

Voor dierenliefhebbers is Sheltered aanleiding voor een lach en een traan. Het laat zien hoe het er aan toe gaat in een dierenasiel. Je leeft mee met medewerkers en asieldieren met een traumatische achtergrond. Niet altijd is sprake van een happy end; een kenmerk van veel IDFA-films.

Trailer van Skies above Hebron.

Meer lezen

Documentaires hebben zich, onder andere door de opkomst van het IDFA, een plaats veroverd tussen de speelfilms in de bioscoop. Zo besteedde Wiette van Klingeren al eerder aandacht aan Heddy Honigmanns vorige documentaire Buddy En tipte ze eerder Sprekend Nederland. Kees Rooze keek nog niet zo lang geleden naar opkomst en ondergang van The Band. Karin de Lange zag begin dit jaar tijdens de eerste Lockdown de première van Woman thuis op de bank. En natuurlijk schreven we hier ook over eerdere edities.

Openingsfoto: Flickr.com/Jurjen.nl