‘Sorry, we missed you’ staat er op het briefje dat de pakketbezorger in Engeland achterlaat als je niet thuis bent. Het is ook de titel van de nieuwste film van de Britse filmmaker Ken Loach. ‘Sorry, we missed you’ schetst het bestaan van pakketbezorger Ricky die als zzp’er werkt voor een bezorgservice. Een zogenaamd kleine zelfstandige, ploeterend in hetgeen eigenlijk een vaste baan zou moeten zijn. Niet alleen ben ik een trouwe bezoeker van films van Ken Loach, dit onderwerp is ook nog eens heel herkenbaar. Onze familie telt zzp’ers en net als andere Nederlanders neem ik regelmatig pakketjes aan. Voor mezelf en voor de buren.
Een moderne Dickens
De Britse filmmaker Ken Loach is een moderne Dickens. Wie kent niet Dickens’ Scrooge, de onmenselijke geldwolf uit A Christmas Carol? Of het zielige weesjongetje Oliver Twist, opgeleid tot zakkenrollertje? Met deze personages schetste Dickens de armoe en de uitbuiting van arbeiders eind 19de eeuw. Inmiddels zijn we ruim een eeuw verder en hebben de sociale problemen een ander karakter gekregen. Maar nog steeds zijn er mensen met weinig kansen en weinig geld. Ken Loach brengt hun strijd om het dagelijks bestaan in tientallen films in beeld en geeft ze daarmee op dezelfde manier een gezicht als Charles Dickens in zijn tijd.
De strijd om het bestaan
Precies 50 jaar geleden bracht Ken Loach zijn eerste film Kes uit in 1969. Mijn eerste kennismaking liet even op zich wachten. Pas in 1993 zag ik Raining Stones. Het begin van deze film is voor mij onvergetelijk. In de eerste scène proberen twee mannen op komische wijze een schaap uit een wei in een busje te proppen. Overduidelijk niet hun schaap. Waarna de film het waarom laat zien van deze actie.
‘Sorry, we missed you’ is de tiende film die ik van Ken Loach zie. Het is inmiddels zijn 33ste. In deze film laat hij de slachtoffers zien van een onzichtbare ‘Scrooge’.
Vindingrijke doorzetters
Pakketbezorger Ricky heeft weer de werktijden uit de eeuw van Dickens’ Scrooge. En dat geldt ook voor zijn vrouw Abby, die voor weinig geld voor oude, eenzame mensen zorgt. Wat dat betekent voor hun kinderen zien we daarna als het drama zich ontvouwt. Niet dat de personages zielig zijn. Het zijn vindingrijke doorzetters die alles op alles zetten om hun gezin bijeen te houden en hun kinderen te geven wat nodig is. De problemen met een opstandige puber zijn herkenbaar en Ken Loach zou Ken Loach niet zijn, als er niet momenten zijn die voor een glimlach zorgen. Aan het eind van de film constateer ik echter dat ‘mijn’ zzp’ers gelukkig beter af zijn dan bij Ken Loach.
Losse contracten en geen sociale verzekeringen
Er is heel wat veranderd in de Engelse maatschappij sinds zijn eerste film ‘Kes’, constateert de 83-jarige filmregisseur na afloop van de Nederlandse première in een kort vraaggesprek met Jan Pieter Ekker van het Parool. De personages in ‘Kes’ hadden allemaal nog een vaste baan voor het leven. Nu hebben de meeste Engelsen losse contracten en zijn de sociale verzekeringen afgebroken. De gehandicapte bejaarde vrouw in ‘Sorry, we missed you’ beleefde haar gloriedagen tijdens de mijnwerkersstakingen in de jaren tachtig. Ken Loach maakte eerder een film met haar over die stakingen, die zelfs in Nederland de kranten haalden. Nu speelt ze zichzelf als bejaarde die gebukt gaat onder de schaarse slechte zorg.
Acteurs spelen hun eigen leven
Ken Loach zoekt zijn hoofdrolspelers het liefst onder de mensen die hij portretteert. Ricky, de pakketbezorger, is dan ook een man die zelf heeft gewerkt als pakketbezorger. Het was zijn droom om te acteren. Hetzelfde geldt voor zijn vrouw Abby, die als bejaardenverzorgster werkt. De manager van het sorteercentrum wordt gespeeld door een politierechercheur, kortom iemand die het gezag met strenge hand oplegt. Ook de politieman die de zoon van Ricky op het politiebureau de les leest, ziet in het dagelijks leven jeugdige winkeldieven.
Schrijnende verhalen Voedselbank
In zijn vorige film I, Daniël Blake, filmde Ken Loach bij een voedselbank. Zo kwam hij erachter dat veel mensen ondanks een baan zijn aangewezen op deze liefdadigheid. Met zijn scriptschrijver Paul Laverty hoorde hij daar de verhalen van pakket- en thuisbezorgers. Ze vormen de basis van ‘Sorry, we missed you’. “Ik heb niet eens de schrijnendste verhalen gekozen, om de film niet te zwaar te maken,” vertelt Ken in Amsterdam.
Zo komt de man met suikerziekte die zijn ziekenhuisbezoeken achterwege liet vanwege zijn werk er niet in voor. Hij kon de boetes voor gemiste werktijd niet betalen. Uiteindelijk is hij tijdens het bezorgen van pakjes overleden. Die pijnlijke waarheid verpakt Ken Loach met humor, vaart en spanning. Net als Charles Dickens een eeuw geleden.
Meer over films lezen? Onlangs verschenen op Meerdanvijftig.nl ook: Mi Vida, Before the Frost, Herfstkijktips om doorheen te bladeren en Fête de famille.
Recente reacties