Een kans om de ‘Koningin van de talkshow’ te interviewen krijg je niet elke dag. Brigitte Leferink hoefde dan ook niet lang na te denken toen ze gevraagd werd Sonja Barend voor publiek te interviewen. Ze blikt terug op een bijzondere avond.

Sonja Barend is een instituut

Voorjaar 2019. “Wil jij Sonja Barend interviewen voor publiek, in de theaterzaal van Cultuurhuys de Kroon in Waddinxveen?” Het is niet de eerste keer dat de bibliotheek en de boekhandel me vragen bij bezoek van een auteur het interview voor mijn rekening te nemen. De eerste keer voelde ik Annejet van der Zijl aan de tand en ook Aaltje van Zweden en Simone van der Vlugt zaten tegenover me in de stoel. Maar Sonja Barend. Dat is een instituut. Dat is andere koek. Natuurlijk wil ik dat, ook al vind ik het superspannend.

Je ziet me nooit meer terug

De aanleiding voor het bezoek van Sonja aan Waddinxveen is de verschijning van haar boek Je ziet me nooit meer terug. Eerst dat boek maar eens lezen. Daarmee begint de voorbereiding. In deze autobiografie vertelt Sonja haar bijzondere levensverhaal. Hoe ze er pas op tienjarige leeftijd achter komt dat de man die ze papa noemt, niet haar biologische vader is. Dat ze tijdens de oorlog en nog twee jaar daarna bij haar opa en oma woont. Hoe ze in de journalistiek en bij de televisie belandt en ze vertelt over haar huwelijken. Een boeiend boek.

Vragen die nooit zijn gesteld

Het boek biedt genoeg stof tot praten. Alle aspecten uit haar leven komen voorbij. Anders dan bij een roman is er alle gelegenheid om vragen te bedenken over de mens Sonja Barend. Wat me het meest fascineert is dat ze nooit echt met haar moeder heeft gepraat. Niet over de wezenlijke dingen van haar leven. Nooit heeft Sonja de vraag gesteld waarom haar moeder niet vertelde dat ze een andere, Joodse, vader had en haar tot twee jaar na de oorlog bij haar grootouders liet wonen. Vragen die Sonja wel had, maar nooit stelde. Onbegrijpelijk. 

Tien miljoen kussen

Via internet duikel ik een exemplaar op van ‘Gezond weer op’. Het boek dat Sonja Barend en Ellen Blazer schreven over wat zich voor en achter de schermen van haar tv-show afspeelde. Een heerlijk boek waarin ook reacties van kijkers zijn opgenomen. Een ervan zal ik gebruiken bij het interview: ‘Hele zware verkering wil ik met je hebben. Tien miljoen kussen op je smakelijke lippen. Intens knap ben je. Heel de dag wil ik met je vrijen…’. Dat is een veel vriendelijker reactie dan ‘Geachte redactie, ik vind uw programma kut met peren’. De meningen over Sonja waren verdeeld.

Sonja bij de start van haar carrière als tv-omroepster in 1971. Foto: Flickr.com/Thomas

Half uur kennismaking

Alle vragen staan op papier. Ik heb ze voluit geschreven om te voorkomen dat ik van de zenuwen wat vergeet. Sonja hoefde ze niet van tevoren te lezen. Ik mag alles vragen, ze zal overal op antwoorden, laat ze me per mail weten. We zullen elkaar een half uur voor aanvang van het interview treffen om even kennis te maken. We doen dan gelijk de soundcheck en proberen de stoelen uit. Die zijn een beetje laag, dus we moeten proberen zo elegant mogelijk te gaan zitten en niet neer te ploffen. We dragen allebei een broek. Handig als je voor een zaal vol publiek zit. 

De koningin tutoyeren

Bij de kennismaking spreek ik Sonja Barend aan met ‘mevrouw’ en ik zeg ‘u’. Ze is zo’n icoon, daar zeg je geen ‘jij’ tegen. Daar wil ze echter niets van weten. Er volgt een vreemd tweegesprek. “Zeg maar jij”, zegt ze. “Dat vind ik lastig”, antwoord ik. “Dan zeg ik ook u tegen jou”, antwoordt ze. “Dat is raar”, vind ik. “We hebben nog een half uur om eraan te wennen”, probeert ze me over te halen. “Ik zal het proberen”, zeg ik aarzelend. We verschuilen ons achter een boekenkast en praten wat met elkaar. Hoewel het tutoyeren niet helemaal vanzelf gaat, maakt ze het me gemakkelijk. De koningin van de talkshow blijkt vriendelijk, toegankelijk en open. Het gaat vast een mooie avond worden.

Brigitte Leferink interviewt Sonja Barend.

Die ene vraag wordt niet beantwoord

En dat wordt het. Het gesprek loopt als vanzelf. Alle vragen worden inderdaad beantwoord en Sonja maakt zelf bruggetjes naar de volgende vraag. Alsof ze al weet wat er komt. Hier zit een vakvrouw. Het enige wat niet duidelijk wordt, is waarom ze haar moeder nooit die ene vraag heeft gesteld. “De laatste jaren van haar leven ging ik elke maandagavond naar mijn moeder”, vertelt Sonja Barend: “Iedere keer op weg ernaar toe nam ik me voor: vanavond ga ik het vragen. Maar als ik daar dan zat en we gezellig zaten te kletsen, dacht ik elke keer: ik vraag het volgende week wel. En toen was het te laat”.

Koningin blijkt ook maar een mens

Ik vind dat bijzonder. Iemand die anderen jarenlang, week in week uit, de hemd van het lijf vroeg, die geen onderwerp taboe vond, kreeg het niet voor elkaar haar moeder te vragen wat haar al zo lang bezighield. De koningin van de talkshow blijkt ook maar een mens.

Andere verhalen…

Lees ook van Brigitte Leferink: Handboek voor een leven met Parkinson en Schilderslief, interview met Simone van der Vlugt. Brigitte schreef ook een humoristisch boek over haar echtscheiding: Mevrouw de Wit.