Terwijl ik de brief van Harrie Verbon in de Volkskrant over de AOW las, dacht ik het al en de schrijver concludeerde zelf ook aan het einde van zijn ingezonden stuk: je hebt leugens, grove leugens en statistiek. Volgens de emeritus hoogleraar Overheidsfinanciën worden we aan de hand van de cijfers van het CBS onterecht bang gemaakt door politiek Den Haag met het onbetaalbaar worden van onze AOW.

Emeritus hoogleraar Overheidsfinanciën Harrie Verbon

Toekomst als gepensioneerde

Nadat minister Wouter Koolmees vorige week een gesprek heeft gehad met PvdA-leider Lodewijk Asscher over de herziening van ons pensioenstelsel, ben ik alert op elke snipper nieuws. Want eerdaags moet er toch iets uit de koker van het ministerie van Sociale Zaken rollen, waarmee we een nieuwe kijk op onze toekomst als gepensioneerde krijgen aangeboden.

AOW nu huiskamergesprek

Tot het zover is, kunnen we nog in onze huiskamers met leeftijdgenoten praten over wat we zelf nu een redelijke pensioenleeftijd en pensioenuitkering vinden. Iedereen vindt het acceptabel dat mensen met zware beroepen eerder met pensioen mogen. Gelukkig hoeven wíj daarbij niet te definiëren wat we allemaal een zwaar beroep vinden. Uhhh, mensen die in de bouw werken? Brandweermannen? Verpleegkundigen? Toch moet daar met een beetje goede wil  -ook al blijft het ook daarna altijd aan discussie onderhevig- een lijst met criteria voor op te stellen zijn.

Steeds meer dilemma’s

Maar hoe zit het dan met mensen met een bureaubaan? Moeten die elk jaar vol spanning afwachten of de leeftijdsverwachting is gedaald, gestegen of gelijk gebleven? Vadertje Drees, de man van onze AOW, vond het redelijk dat we zo’n 15 jaar van ons pensioen kunnen genieten. De vraag is of hij er in de jaren vijftig rekening mee hield wat de medische stand inmiddels vermag. En betekent langer leven ook automatisch langer genieten van je pensioen? De morele dilemma’s over menswaardig leven nemen aan het einde immers toe….

Cijfers CBS geven vertekend beeld

In ieder geval heeft de vergrijzing en het gestegen aantal deelnemers niet voor een dramatische stijging van het aandeel AOW in ons nationaal inkomen gezorgd, stelt econoom Harrie Verbon in de Volkskrant. Tussen 1985 en 2007 steeg het aantal AOW-trekkers van 1,7 tot 2,6 miljoen maar het AOW-aandeel daalde van 5,4 procent naar 4,1. Dat komt, omdat in de goede jaren de uitkering achterbleef bij de ontwikkeling van het nationaal inkomen. Het CBS begint echter met rekenen in 2007 en zet dat af tegen 2018 en komt dan tot een stijging van 4,1 naar 5 procent, terwijl ook nog een de AOW-leeftijd vanaf 2013 is gestegen. Kortom, luid de alarmbellen!

Het percentage AOW neemt juist af

Volgens Harrie Verbon is echter niet zozeer een gestegen aantal AOW’ers de oorzaak van die stijging maar simpelweg het teruglopen van het nationaal inkomen in de crisisjaren 2008-2013, terwijl de overheid, heel aardig, de AOW op peil hield. Inmiddels daalt het percentage weer, omdat de AOW-uitkering op dit moment  achterblijft bij het groeiende nationale inkomen.

Pensioenfondsen ander verhaal

In zijn redenering betrekt Harrie Verbon de pensioenfondsen niet, want dan wordt de situatie een stuk nijpender. Ook al is dat ook een kwestie van rekensommetjes. Volgens de regels van de overheid moeten pensioenfondsen immers een rekenrente gebruiken die op dit moment extreem laag is. De vraag is of dat over 10 jaar nog zo is. Een iets hoger rentepercentage heeft meteen een ander effect op de pensioenbuffers.

Brexit-achtige pensioendiscussie

Zelfs Harrie Verbon kan echter niet ontkennen dat de manier waarop wij werken en dus sparen voor ons pensioen de afgelopen jaren drastisch is veranderd. Het solidariteitsprincipe kraakt met het stijgen van het aantal mensen dat als zzp’er zijn geld verdient en trekt daarmee het tapijt onder onze goudgerande pensioenen weg. Erger is eigenlijk dat de betrokken belangenbehartigers dit zelf inmiddels al jaren weten en desondanks de onderhandelingen in een Brexit-achtige impasse hebben laten raken.

Belangrijker dan AOW

Minister van Sociale Zaken, Wouter Koolmees. Foto: Wikimedia

Tegelijkertijd met het ingezonden stuk van Harrie Verbon kwam het nieuws dat een aantal grote pensioenfondsen mogelijk dit of volgend jaar moeten overgaan op pensioenkorting. En dan wordt het plotseling een tikkeltje minder belangrijk of de pensioenleeftijd op 66 of 67 plus uitkomt. En of de AOW nu wel of niet steeds zwaarder op ons inkomen drukt. Want heb je daaraan als je niet eens zeker weet of je spaarpot nog wel voldoende is gevuld?. Hopelijk zal onder de bezielende leiding van Wouter Koolmees de tijd het ons snel leren.