Aangewezen op televisie als moordenaar
Je voelt hoe de paniek die Meike Wittermans (Lies Visschedijk) overvalt in De Veroordeling, als ze buiten de supermarkt een zwarte SUV opmerkt. Ze herkent de auto uit de straat bij haar huis, waar ze samenwoont met Michaël de Jong. Het is 2006 en Michaël, de klusjesman, is door Maurice de Hond op televisie aangewezen als de moordenaar van de rijke weduwe Jacqueline Wittenberg. Voor die moordzaak is echter de accountant, Ernst Louwes veroordeeld. Na de beschuldiging wordt het huis van Meike en Michaël beklad, hun honden vergiftigd en paparazzi vallen ze lastig voor de deur.
Deventer moord wordt publieke rechtszaak
De camera volgt Meike, terwijl ze in paniek wegfietst en de sinaasappels uit haar plastic zak aan het stuur over de straat rollen. Het beeld maakt in een oogwenk duidelijk wat de Deventer Moord zaak is geworden. Wat ze in het Engels zo mooi noemen: trial by media, ‘rechtspraak’ via teleivisie, social media en kranten.
Sander Burger maakte voor De Veroordeling naast een aantal (korte) films. Onder andere de documentaire Ik ben Alice, over hoe robots het tekort aan hulp en mantelzorg bij bejaarden opvangen. Die ervaring zie je terug op het moment waarop authentieke televisiebeelden slim zijn ingepast in de speelfilm. Met terugwerkende kracht viel mijn mond open. Respectabele televisiemakers als Jeroen Pauw, Paul Witteman, Matthijs van Nieuwkerk hebben Maurice de Hond, met ongefundeerde beschuldigingen, een podium geboden.
Het leven van Michael de Jong (glansrol van Yorick van Wageningen) en vriendin Meike wordt erdoor tot een hel gemaakt. De ‘klusjesman’, die in werkelijkheid als beveiliger werkt, heeft daarna nooit meer een baan kunnen vinden. Dan snijdt het liedje van cabaretière Claudia de Brey in een actualiteitsprogramma uit die periode door de ziel van deze kijker.
De Veroordeling meer dan spannende whodunnit
De ruim 2 uur durende De Veroordeling is meer dan een spannende whodunnit. Er wordt knap gespeeld met de (voor)oordelen die het publiek al snel koestert bij het lezen of kijken van nieuws. We zien klusjesman Michaël in het begin van de film in een naargeestige trui met sombere blik en onhandige opmerkingen. En is de twijfel gezaaid. Zeker als we daarna Ernst Louwes geheel naar werkelijkheid heftig zien protesteren tegen de uitspraak van de rechter. Net als zovelen heb ik indertijd de zaak op de voet gevolgd. Toch had ik de feiten nog onvoldoende op een rijtje om niet even in de beeldvorming mee te gaan.
De film is gebaseerd op het boek dat journalist Bas Haan schreef over de Deventer Moordzaak. Ik heb begrepen dat de échte Bas Haan zo’n accent heeft als Fedja Huët zich heeft aangeleerd voor zijn rol in De Veroordeling. Bij mij kwam het wat gekunsteld over. Net als de manier waarop Bas Haan in de film figureert: zo’n typische ongezond levende, obsessieve journalist in een oude auto met kapotte voorruit. Het is het enige kritische puntje dat ik kan maken. De Veroordeling geeft namelijk zoveel méér stof na afloop om over te praten en na te denken.
Meer kijken naar mooie docu’s
Openingsfoto: Bert Nijman/BIND
Recente reacties