Ons lichaam heeft een ongekende toekomst, schetst prof. Andrea Maier

‘Verander je je levensstijl als je weet dat je daardoor 6 jaar langer gezond leeft?’ Ik vraag het mijn man die net de dop van zijn flesje bier wipt. We hebben de dag ervoor de lezing van prof. Andrea Maier in de Tilburgse Concertzaal bijgewoond over de toekomst van ons lichaam. Ze is een internationaal hoog aangeschreven verouderingsonderzoeker, verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en de universiteit van Singapore. 

De ongekende toekomst van ons lichaam

Andrea Maier ziet de vergrijzing niet als een tsunami of een dreigende ramp. Wel als een uitdaging. Er zijn immers ongekende mogelijkheden om onze veroudering te beïnvloeden. Ze schreef er in 2017 het boek ‘Eeuwig houdbaar; de ongekende toekomst van ons lichaam’ over. Sindsdien treedt ze regelmatig op om haar boodschap te verspreiden. ‘In de toekomst kan ons leeftijd naar de 130’ , denkt ze. Maar belangrijker, richt ze zich deze avond tot haar Tilburgse 50plus-publiek: ‘We kunnen nu al gemiddeld 6 jaar langer gezond leven. Door onze calorie-inname te beperken, door actief te blijven, genoeg te bewegen en mensen om ons heen die om ons geven.” 

Ter illustratie wordt haar lezing omlijst door een optreden van het Regionaal Senioren Orkest Midden-Brabant. Op uitnodiging van organisator Science Café Tilburg  toont dirigent Maarten Jense de -muzikale- levendigheid van 80 senioren in de leeftijd van 48 tot 90 jaar. 

Opname van een eerder optreden van het Regionaal Senioren Orkest Midden-Brabant in de Tilburgse Concertzaal in 2017.

Veroudering is officieel een ziekte

Intussen geeft Andrea Maier de stand van onderzoek weer. De dia’s met grafieken volgen elkaar in snel tempo op. Zo wordt duidelijk dat we niet langer hoeven neer te leggen bij kwaaltjes en kwalen en zeggen dat ‘het nu eenmaal de ouderdom is.’  De Wereldgezondheidsorganisatie heeft veroudering officieel tot ziekte verklaard en daarmee de weg vrij gemaakt voor wetenschappelijk onderzoek en het ontwikkelen van medicijnen. 

Senescente cellen

Het is wel even schrikken als de prof meldt dat de ‘aftakeling’ zich vermoedelijk al eerder dan op 26-jarige leeftijd inzet. Dan worden er al zogenaamde senescente cellen in ons lichaam aangetroffen. “Cellen die er wel zijn maar die niet weten waarvoor ze zijn en dus ook niet weten wat ze moeten doen,” legt ze in begrijpelijk Nederlands uit. Op een volgende dia, wijst ze waar die cellen zich, naarmate de jaren vorderen, ophopen. Met name in ons brein en in de alvleesklier. En daar veroorzaken ze de meest voorkomende ellende in ons latere leven: dementie en diabetes. 

Gelukkig biedt Andrea Maier ook meteen troost bij dit onontkoombare proces in ons lichaam. Onderzoek heeft uitgewezen dat bij mensen die een gezonde levensstijl ontwikkelen die senescente cellen ook weer afnemen. Tientallen organisaties zijn naarstig op zoek naar middelen die daarbij een handje kunnen helpen.

Andrea Maier tijdens haar optreden bij het Science Café Tilburg. ©Tom Goris

Zes jaar langer gezond

Als voorbeeld geeft André Maier een 6 maanden durende proef met onder ander het medicijn metformine. Dit middel dat doorgaans wordt voorgeschreven aan mensen met diabetes 2, werd in die periode gegeven aan gezonde senioren. De proef van 6 maanden bleek 2,5 jaar ‘biologische’ gezondheidswinst op te leveren. Gerontologen hanteren namelijk n niet alleen onze ‘echte’, chronologische, leeftijd. Ze houden ook rekening met onze ‘biologische’ leeftijd; de toestand van ons lichaam. 

Het orkest in de Tilburgse concertzaal zet de cancan in, om duidelijk te maken dat voetjes van de vloer ook belangrijk is als we 6 jaar langer gezond willen blijven. “Die 10.000 stappen per dag tellen écht,” onderstreept Andrea Maier even later nog eens. Ze houdt een pleidooi voor ‘silly walks’, zoals we die kennen van de Britse komediant John Cleese. En niet te vergeten tandenpoetsen op één been, zodat we straks minder snel zullen vallen.

Maar dan natuurlijk het aller moeilijkste: onze kijk op voeding veranderen. Minder koolhydraten, geen alcohol en veel, veel groente en fruit eten. Andrea Maier doet zelf aan zogenaamde intermittent fasting. Onze Marlies Mielekamp schreef er al een verhaal over. De professor ontbijt niet en eet gedurende 8 uur op een dag. ”Waardoor mijn cellen 16 uur met iets anders bezig kunnen zijn,” Daarmee oogt ze net zo fit als de aap-op-caloriearm dieet  die ze tijdens haar lezing heeft aangehaald.  Die oogde gezonder met zijn glanzende vacht, dan zijn soortgenoot die zijn buikje rond mocht eten. Naar mensen vertaald: zo boek je gemiddeld 6 jaar langer gezondheid.

Nu nog de daad bij het woord voegen

Op weg naar huis, lopen we zuchtend langs de Tilburgse bakker die worstenbroodjes aanprijst, de restaurants met driegangenmenu’s, een chocolatier met bonbons. Gemiddeld 6 jaar langer gezond als we het ons allemaal ontzeggen. “Ja,” is het antwoord van mijn man op de vraag waarmee ik dit artikel begon: ‘Wil je je levensstijl aanpassen?’ Nu nog de daad bij het woord voegen…

Meer lezen

We schrijven op Meerdanvijftig.nl regelmatig over gezondheid. Marlies Mielekamp schreef onlangs over een nieuwe ontwikkeling bij het ontdekken van hart- en vaatziekten. Nog meer lezen? Klik dan hier.