Hoogleraar Ethiek schreef boek over zoektocht naar wijsheid

‘Eindelijk volwassen, de wijsheid van de tweede levenshelft’, is de titel van het boek van de Groningse hoogleraar  Ethiek Frits de Lange. Het vijfde dat hij heeft geschreven over zijn zoektocht naar de invulling van het leven bij het ouder worden. Na Eindelijk volwassen’ te hebben gelezen, was Stella Ruisch nieuwsgierig naar de man erachter. “Als kind wilde ik al het naadje van de kous van ons bestaan weten. En nu ben ik nieuwsgierig of je inderdaad als oudere ook wijzer kan worden.”

cover van het nieuwste boek van Frits de Lange.

“Als kind wilde ik al naadje van de kous weten”

Over twee maanden gaat Frits de Lange (66) met pensioen. Schreef hij eerder op afstand als 40-, 50-jarige over ouder worden, inmiddels kan hij steeds meer uit eigen ervaring putten. ”Maar ik ben nog steeds een oudere in opleiding,” constateert hij met het boek van Richard L. Morgan Light of setting suns onder handbereik. Ook deze 91-jarige (!) zielsverwant in de Verenigde Staten heeft net zijn gedachten en ervaring op papier gezet. “Hij voelt zich een pionier in niemandsland. Hoe is het om te leven als 90-jarige in een oud lichaam maar met een heldere geest?”

Ouderdom is meer dan wel of niet gezond zijn

Net als Richard Morgan is Frits de Lange op zoek naar wat hij de derde weg noemt. “Het lijkt namelijk of er maar twee manieren zijn om oud te worden: zogenaamd successful ageing of in verval raken.” Onder de eerste categorie schaart hij de mensen die op hun honderdste nog een marathon kunnen lopen en op hun dik zeventigste president van Amerika worden. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. De eenmaal is nu eenmaal fitter dan de ander. Dan maar lijdzaam ondergaan hoe het lichaam ouder wordt, ligt echter ook niet in de aard van Frits de Lange.

De rode draad is nieuwsgierigheid

Ooit ging hij vanwege het al eerder genoemde naadje van de kous theologie studeren. “Een gereformeerd jongetje uit Vriezenveen”, omschrijft hij zich in die jaren. “Maar met een nieuwsgierigheid naar hoe ons bestaan in elkaar steekt. En theologie raakt aan alle facetten daarvan. Ook aan alles wat met jou en je zelf heeft te maken.” Het waren de woelige jaren ’70 en zelfs in Kampen, waar hij studeerde (“ook wel het Staphorst aan de IJssel genoemd”) werd óók Karl Marx gelezen. Na zijn doctoraal promoveerde hij tot professor aan de Theologische Universiteit in Kampen, waarvan hij ook een aantal jaren rector is geweest. De biografie op zijn eigen website omvat daarnaast heel wat wisselende activiteiten met als rode draad nieuwsgierigheid.

Frits de Lange blijft leren van anderen

En met die zelfde nieuwsgierige blik kijkt hij nu naar het met rasse schreden dichterbij komen van de ouderdom. Niet voor niets is hij nog steeds verbonden aan het tijdschrift Gerôn, over ouder worden en de maatschappij. Eerst lid van de redactie, tegenwoordig is hij columnist. “Ik heb het voordeel dat ik ook na mijn pensioen kan blijven doen, wat ik al deed: schrijven. Ik verheug me op meer muziek maken (Frits de Lange is in zijn vrije tijd gitarist bij de band Meezz, SR) en ik blijf ook actief voor de Filosofische Academie op Kreta. Daar geef ik al tien jaar, samen met anderen zoals de filosoof Stine Jensen, lezingen. Uit de gesprekken met de cursisten doe ik telkens nieuwe inspiratie op.”

Frits de Lange
Frits de Lange als gitarist in de band Meezz.

Het zijn soms mensen die door het leven zijn beschadigd maar daaruit ook levenslessen hebben geput die ze met “zondagskind” Frits de Lange delen. In zijn boek constateert hij dat deze mensen vaak hun leven beter kunnen overzien dan anderen. “Ze zijn niet blijven hangen in een trauma en beseffen zich vaak dat ze een onderdeel zijn van het grote geheel, de aarde en de kosmos.”

(Leef)tijdloosheid

Als ik suggereer dat al het wandelen sinds het uitbreken van het coronavirus ons wellicht dus meer oplevert dan alleen een betere conditie; dat we misschien zo een bepaalde (leef)tijdloosheid te midden van de natuur ervaren, beaamt Frits de Lange dit volmondig. “Het heeft mij er toe gezet om een moestuin te beginnen”, onthult hij lachend. Met het vaste voornemen om daar ook na de coronabeperkingen en zijn pensionering tijd aan te besteden.

Meer lezen

Stella Ruisch besprak het boek van Frits de Lange in “Na Eindelijk Volwassen niet wijs maar wel wijzer‘. Over conditie op peil houden te midden van de natuur schreef Karin de Lange in artikel over Slowsports. Oud-minister Hedy d’Ancona springt in de bres voor ouderen in de samenleving.