Voor het eerst kwamen er in de buurt waar Stella Ruisch woont kinderen aan de deur op 31 oktober. Voor snoep of een plagerijtje. In navolging van Halloween, zoals dat in Amerika en andere Engelstalige landen wel wordt gevierd. Halloween is de avond voor Allerheiligen (1 november) en Allerzielen (2 november), de dag dat rooms-katholieken de doden herdenken en herinneringen ophalen. Begin van een nieuwe trend?
Met de heiligen van de katholieke kerk voel ik me niet zo verbonden als de ‘geesten’ van de mensen die mijn levenspad hebben gekruist. Sinds ik in aanraking kwam met Dia de Muertos op een tentoonstelling over Mexico, vind ik Allerzielen een mooi moment om ze te herdenken.
De doden in mijn leven
Nog niet zo gemakkelijk. Want niets zo moeilijk en bedrieglijk als herinneringen oproepen. Heb ik inderdaad maar twee of drie herinneringen aan iemand met wie ik jarenlang heb samen gewerkt? Tussen de tientallen doden in mijn leven staat met stip op nummer één mijn moeder. Omdat ze te vroeg is overleden op haar 66ste. Maar ook door de manier waarop ze is gestorven. In een tijd dat euthanasie nog een relatief onbekend begrip was.
Haar dood blokkeert de andere herinneringen
Met Allerzielen aan mijn moeder denken, betekent voor mij aan haar ziekte, aan borstkanker denken. En niet in de laatste plaats de manier waarop ze is gestorven. Die laatste herinneringen blokkeerden tot mijn verdriet en schuldgevoel vrijwel alle andere herinneringen die ik aan de 30 jaar ervoor heb. Heel anders dan de vele dierbare beelden die ik in mijn hoofd koester van mijn vader die haar 20 jaar overleefde.
Wat je beter onthoudt
In een artikel deze week in het Belgische blad De Morgen, lees ik waarom dat zo is. Onder de kop ‘Hoe houd ik de herinnering aan een overledene scherp?’ zegt de Nederlandse hersenonderzoeker Peter Moleman: “Iets waar je vaak aan terugdenkt, onthoud je ook beter. Maar tegelijkertijd loop je ook de kans dat je uiteindelijk niet meer aan de oorspronkelijke gebeurtenis terugdenkt maar aan wat je je de vorige keer herinnerde.”
Levendig voor de geest, dankzij Allerzielen
Ouder worden, kleinkinderen krijgen; het helpt inmiddels gelukkig óók de andere herinneringen aan mijn jeugd, aan die van mijn kinderen en het moederschap van mijn moeder op te roepen. En die leg ik dan weer naast de herinneringen van mijn zussen. Leuk om vergeten herinneringen nieuw leven in te blazen. We bespreken ook de verschillende herinneringen. Zo halen we onze moeder weer levendig voor de geest. Én niet te vergeten onze vader. Wat een mooie dag is Allerzielen daarvoor!
Meer lezen
Gevoel voor romantiek heeft bij Brigitte Leferink de interesse gewekt voor begraafplaatsen. Waar ze ook is, zoekt ze deze op. Zoals laatst op Vlieland, waar ze ook nog een bijzonder begrafenisritueel meemaakte. Stella Ruisch wil Allerzielen niet meer ongemerkt voorbij laten gaan, sinds ze in het Cobramuseum een tentoonstelling over Mexico bezocht. Vorig jaar schreef ze over de mogelijkheid om het leven van de doden te viéren.
Openingsfoto: Jozef Babij/Pixabay
Recente reacties