Aparte bakken voor plastic afval, gft, papier en restafval. Bakjes voor batterijen en lampen, een tas met statiegeldflessen en één met glas voor de glasbak; je huis lijkt een mini vuilnisverwerkende fabriek als je fanatiek afval scheidt. Ik ben zo iemand. Sinds ik meedeed aan een aantal acties afval te verminderen en beter te scheiden, ben ik bloedfanatiek. Ook in het voorkomen van voedselverspilling. Dus het spreekt me aan dat 3 september tot Duurzame Dinsdag is verkozen als een manier om bewuster te leven, te beginnen in je (bij)keuken.

We raken gewend aan het beeld van kleurige emmers, elk voor ander afval Foto: Unsplash/Pawel Czerwinski.

Minder afval begint met minder voedselverspilling

Het begon met een grote actie die Vrouwen van Nu (waarvoor ik toen werkte) organiseerde samen met Milieu Centraal, het Voedingscentrum en Wageningen Universiteit. Dagelijks wogen we onze voedselresten en de bedoeling was om zo min mogelijk afval te produceren. Zelfs de grote sceptici, deelnemers die dachten dat ze niet minder afval konden produceren, bleken toch nog resultaat te boeken.

Verstandig bewaren

Het is eigenlijk simpel. Het tegengaan van voedselverspilling kan op drie momenten: bij het kopen van eten, bij het bewaren en bij de bereiding. Bewust kopen, kijken naar de hoeveelheid en naar de houdbaarheid, levert al een besparing op. Verstandig bewaren, op de juiste plek en bij de juiste temperatuur zorgt ervoor dat gekocht voedsel zo lang mogelijk goed blijft.

Kijken, ruiken, proeven

Twijfel je, gebruik dan je zintuigen. Kijk of het er nog goed uitziet, of het nog lekker ruikt en proef desnoods een klein beetje. Niet alles dat over de datum is, is ongeschikt voor consumptie. Ga daar verstandig mee om. En als je tenslotte bij de bereiding let op de porties zodat je weinig tot niets overhoudt heb je de derde slag gemaakt. Mocht je toch nog restjes hebben, verwerk die dan de volgende dag. Als je googelt op ‘koken met restjes’ vind je volop inspiratie. Wil je zelf aan de slag om voedselverspilling tegen te gaan, kijk dan op deze site voor tips.

Plastic is de boosdoener

Plastic bepaalt het grootste deel van het huishoudafval. Foto: Pixabay/Stux

Met de komst van het gescheiden inzamelen van plastic, bleek dat de grootste boosdoener in mijn huishouden. De grote afvalbak in de keuken is tegenwoordig bestemd voor plastic, blik en drankenkartons. Sinds ik schuin boven een Poolse supermarkt woon is mijn plastic zak ook meer gevuld: statiegeldflessen zijn daar niet te vinden. In ieder geval worden ze door de aparte inzameling wel opnieuw gebruikt, dus voel ik me minder schuldig als ik een enkele keer mijn toevlucht zoek tot een fles tonic van mijn buren.

Lasertattoos op groente en fruit

Groente en fruit niet langer in een plastic jasje in de supermarkt. Foto: Pixabay

Naast de grote afvalemmer staan twee kleine pedaalemmertjes: één voor gft en één voor restafval. Ondanks dat ik mijn best doe zo min mogelijk spullen met plastic te kopen, blijkt dat lastig, zeker als je de meeste spullen in een supermarkt koopt. Veel fruit en groente is daar in een doorzichtig jasje gestoken. Een bezoek aan de markt levert al een stuk minder plastic op maar ik ben niet altijd in de gelegenheid om ernaar toe te gaan. Mijn hoop is gevestigd op verdere uitbreiding van de activiteiten van Eosta, een bedrijf in Waddinxveen dat continu innovatieve uitvindingen doet om duurzamer te werken: lasertattoos op groente en fruit, citrusnetjes van cellulose en verpakkingen van suikerriet.

Afval scheiden loont

Jaren geleden interviewde ik Emily-Jane Townley van Leven zonder afval. Ik heb grote bewondering voor de manier waarop zij haar restafval tot het absolute minimum weet te beperken. Ze vindt buiten het voorkomen van voedselverspilling telkens nieuwe manieren om afval te voorkomen. Handig, want dat is natuurlijk de beste manier om zo min mogelijk afval te produceren. Mijn restafval blijft inmiddels beperkt tot slechts één afvalemmertje per week. In 2019 heb ik mijn kliko pas één keer aan de straat gezet om te worden geleegd: begin juli. Omdat in mijn woonplaats naast een laag vast tarief voor de afvalinzameling alleen betaald hoeft te worden voor elke keer dat je restafval aanbiedt, heb ik bijzonder weinig kosten. Ik spaar niet alleen het milieu, maar ook mijn eigen portemonnee.

Brigitte Leferink schreef eerder over andere themadagen. Zoals Go Topless Day, Muggendag en Poppendag maar ze interviewde ook Simone van der Vlugt over haar zojuist verschenen boek Schilderslief.