Bioscopen zijn gesloten vanwege het coronavirus! Maar nieuwe films zijn nog steeds te bekijken. Bovendien kun je ze lekker onderuitgezakt op de bank bekijken mèt een pauze voor een drankje als je daar aan toe bent. Normaal gesproken was ik voor de film Woman naar de bioscoop gegaan. Maar nu bekeek ik dit filmportret van 2000 vrouwen bij Picl. Daar zijn veel films vanaf de première te zien zijn op laptop, tablet of computer. Ook andere films die je in de bios gemist hebt, kun je daar bekijken. Ook Pathé Thuis biedt deze mogelijkheid. Het bedrijf hanteert een lager tarief voor films die al uit de bioscoop zijn. Zo hoef je geen film te missen, coronavirus of niet!
Alle vrouwen van de wereld in film Woman
Filmmaakster Anastasia Mikova maakte Woman samen met milieuactivist en journalist Yann Arthus-Bertrand. De 2000 geportretteerde vrouwen uit 50 landen komen maar enkele minuten in beeld. Ze spreken tegen een zwarte achtergrond direct de kijker aan. En dat werkt. Je krijgt, hoe kort ook, even contact met een vrouw die over een stukje van haar leven vertelt. Dat stukje past in de hoofdstukken uit het leven van een vrouw waarin de film is verdeeld; hun jeugd, menstruatie, onderwijs, seksualiteit, huwelijk, zwangerschap en kinderen. Ook de traumatische ervaringen van onderdrukking, verkrachting en achterstelling van vrouwen in onderwijs en werk komen aan bod. Allemaal anders maar toch herkenbaar voor elke vrouw die ernaar kijkt. Mannen kunnen hiermee geraakt worden door de gevoelens van vrouwen die de verhalen oproepen. Yann Arthus zei in een interview over de film dat het zijn blik op vrouwen voorgoed heeft veranderd. Hij vindt nu dat vrouwenlevens moeilijker verlopen dan mannenlevens.
Woman kostte 4 jaar om te maken
Anastasia Mikova werkt sinds haar studie in Parijs als journaliste en maakt reportages voor televisie. Zo kwam ze in aanraking met Yann Arthus. Met hem maakte ze de veelbesproken documentaire Human. Daarvoor nam ze 600 interviews af en ze deed ook de eindmontage van de film. Ze zag dat vrouwen hunkerden naar het vertellen van hun verhaal. Zo ontstond het idee voor Woman, een film met alleen vrouwen. Het project duurde in totaal 4 jaar. Met een mobiele zwarte studio reisden Anastasia en Yann door 50 landen om interviews die soms uren duurde te houden. Alleen al het reizen en interviews afnemen nam 2 jaar in beslag.
Yann Arthus-Bertrand: de aarde vanuit de hemel
Yann Arthus herinnerde ik me van de tentoonstelling ‘De aarde van boven‘ die in december 2003 en januari 2004 voor de Stopera in Amsterdam werd gehouden. Op enorme billboards waren luchtfoto’s van de aarde te zien. Ook foto’s van verval, industrie en mijnbouw met de gruwelijke effecten ervan op de natuur. Ik was onder de indruk van die prachtige foto’s die Yann Arthus al in 1994 had gemaakt in opdracht van de UNESCO.
Misvormd maar mooi
Nieuwsgierig drukte ik op start om bijna meteen al aan het begin af te haken. Na een interview volgt er een lang shot van een naakte vrouw zwemmend en dartelend in de buurt van een dolfijn. Romantisch en mooi in beeld gebracht,. Met vooral aandacht voor haar borsten. ‘O, wordt het zo’n film,’ dacht ik. Omdat ik opgegroeid ben met ‘je bord leegeten’ en ‘laat mensen uitpraten’ bleef ik toch kijken. Ook naar de interviews die voor een groot deel de positieve kanten van het vrouwzijn belichten. Moeilijke momenten waren voor mij de halleluja-verhalen over menstruatie. Hoezo ‘wat fijn!’? Ik heb het alleen maar als afzien en pijnlijk ervaren. Midden in de film worden vrouwen getoond, naakt poserend. Esthetisch verantwoord, ook als hun lichaam misvormd was of getekend door ouderdom.. Elke vrouw was mooi, vond ik. Een tegenhanger voor het gemanipuleerde, commerciële vrouwenbloot op reclameposters.
Op randje van romantiek en werkelijkheid
Ik werd beloond voor het blijven kijken. Want de makers bleken ook oog te hebben voor de andere kanten van het vrouwzijn. Zo passeerden niet alleen vrouwen met fijne ervaringen in de liefde maar ook vrouwen, die mismaakt zijn door zuuraanvallen van echtgenoten en schoonfamilie. Westerse en niet-westerse vrouwen, zoals Afrikaanse en Aziatische vrouwen, vrouwen uit de grote stad en vrouwen, levend in stamverband. Het ontroerde me en ik was getroffen door de kracht waarmee sommige vrouwen vijandige omstandigheden het hoofd boden. Flexibel en creatief. De film balanceert op deze manier op het randje van romantiek en gruwelijke werkelijkheid.
Hoe fijn seksualiteit kan zijn
Eén vrouw gaf in haar interview een handleiding over hoe zij wilde dat er met haar gevreeën werd. Zij was daar open en duidelijk over. Zij beschreef zo goed wat veel vrouwen fijn vinden bij seks, dat deze passage zó in een voorlichtingsfilm aan pubers zou kunnen worden getoond. Mooier kun je het, wat mij betreft, niet duidelijk maken waar het bij vrouwen om draait tijdens het vrijen! Het zou heel wat misverstanden bij seksualiteit voorkomen.
Mannelijke blik
In het Engels noemen ze het de ‘male gaze’. Een Franse vrouw rept er in Woman van als ze beschrijft wat de dood van haar geliefde voor haar had betekend. Ze merkte na zijn dood hoe zijn liefde en bewondering haar zelfbeeld hadden bepaald. Door zijn blik had zij zich bijzonder en mooi gevoeld. Dat gevoel, dat haar zelfvertrouwen gaf, had ze verloren met zijn dood. Waardoor ze een nieuw beeld van zichzelf moest scheppen en zich opnieuw moest vormen in de maatschappij. Over verdriet gesproken….
De grote schoonheid van Woman
Vrouwen, allemaal anders, worden in Woman zo geportretteerd dat zij ondanks gebreken allemaal een bepaalde schoonheid bezitten. Aan het eind van de film zien we hoe vrouwen dansen aan lijnen langs een hoge flat. Het lijkt alsof ze bewegen en zweven. Een symbool voor de lichtvoetigheid van vrouwen, hun flexibiliteit? Kijken naar Woman is een feest. Terwijl de kijker tegelijkertijd meeleeft met de mooie en beschadigend ervaringen van vrouwen over de hele wereld.
Karin de Lange schreef al eerder over films en documentaires. Lees ook Rabot, het verhaal van een sloopflat, de boeiende animatiefilm over filmmaker Luis Buñuel, Sorry we missed you en de vorige maand uitgekomen Leonie, actrice en spionne.
Recente reacties