Aan het einde van de verrassende film ‘Good luck to you, Leo Grande’ staat actrice Emma Thompson (63) naakt voor de spiegel. En kijkt naar zichzelf. Een oudere vrouw maar allesbehalve lelijk. Ja, de jaren tellen. Zeker volgens de steeds extremere maatstaven die  -jonge- ‘influencers’ op Instagram etaleren. En ook niet aantrekkelijk meer voor mannen die vrouwen leggen langs de meetlat van potentiële sekspartner. Maar hindert dat? Wat vinden wij oudere vrouwen zelf? Wie zie je als je in de spiegel kijkt?

Schoonheid en identiteit

Liesbeth Woertman, emeritus hoogleraar Psychologie, nam schoonheid en identiteit als uitgangspunt voor een boek over het beeld dat -oudere- vrouwen van zichzelf kunnen hebben. Een uitdaging die ze aanging na haar pensioen en een ernstige ziekte. Bij uitstek momenten dat je over je leven én je lichaam gaat nadenken.

Liesbeth Woertman. Foto: ©Pete Pronk

Dor hout

‘Wie kijken er met je mee in de spiegel(-)duizenden ogen(-), schrijft Liesbeth Woertman in haar boek Wie ben ik als niemand kijkt. ‘Oude verhalen, mythes, sprookjes, waarin oudere vrouwen als lelijk en gevaarlijk worden neergezet, maken deel uit van onze psyche.’ Daarvoor heeft ze al treffend beschreven dat ouderen voorheen als nutteloos en nog niet zo lang geleden zelfs als ‘dor hout’ werden omschreven. En zie je die ook in de spiegel?

Schoonheid zit niet in make-up

Onterecht. En gelukkig is er sprake van een omslag. De groep ouderen die over geld beschikt, groeit. En wordt daarom voor de commercie belangrijker. In de winkelstraten zie je niet alleen jonge vrouwen maar ook charmante grijze dames op affiches. En, constateert Liesbeth Woertman in haar boek, is het niet heel bevrijdend dat je niet langer een potentieel lustobject bent? Draai het om! Schoonheid zit niet in een strak getrokken, met make-up geplamuurd gezicht. ‘Stel dat je niet afwachtend en onzeker het café zou zijn binnen gelopen maar helemaal aanwezig in je lichaam, helemaal jezelf met een lichte glimlach om je mond? Reken maar dat je dan begeerd wordt.’ houdt ze een jonge journaliste van 27 jaar voor die haar komt interviewen.

Picasso’s portret van Dora Maar siert de omslag van het boek, dat bij uitgeverij Ten Have is verschenen.

Boven de vijftig ontsekst?

En dat geldt ook voor ons, oudere vrouwen. Want dat ons lichaam boven de 50 ‘ontsekst’ raakt, is natuurlijk een mythe. Een mythe, die Liesbeth Woertman graag helpt ontkrachten. Seksuele activiteit neemt met de jaren misschien af maar verdwijnt niet. ‘Twee derde van de gehuwden tussen de 65 en de 74 jaar is seksueel actief,’ constateert ze.

Laat je niet vangen door oude en negatieve beelden maar probeer nieuwe ramen te openen en door dichte deuren te gaan’,  adviseert ze leeftijdgenoten in haar toegankelijke en lezenswaardige Wie ben ik als niemand kijkt. En dat dan op meer dan alleen seksueel terrein. Want we zijn gezonder, welvarende én actiever dan de generaties voor ons.

De film ‘Good luck to you, Leo Grande’ draait nog in een aantal bioscopen en kan thuis via streamingdiensten worden bekeken.

Zonde om mogelijkheden onbenut te laten

In de humoristische film Good luck to you, Leo Grande gaat Emma Thompson na de dood van haar man op zoek naar het avontuur dat ze in haar gehuwde leven heeft gemist. In eerste instantie naar seks maar uiteindelijk gaat het om meer: zelfbewustzijn. Wie zie je als je in de spiegel kijkt? Als ik Emma Thompson na doe en in de spiegel naar mezelf kijk, denk ik aan alle mogelijkheden die het leven me als 64-jarige nog te bieden heeft. Zonde om ze onbenut te laten!

Meer lezen

Liesbeth Woertman haalt in haar boek ook emeritus-hoogleraar Frits de Lange aan, die eerder een boek over ouder worden schreef: Eindelijk volwassen. Over seks op oudere leeftijd schreef Stella Ruisch ‘liefde tussen de rimpels’.