Gert Nonnekes woont in Amsterdam-Osdorp, vlakbij Sloten. Een uniek dorpje binnen de stadsgrenzen van Amsterdam met een rijke historie. Gert wandelt regelmatig, soms met zijn vrouw Betty en zoon Elmer, om in conditie te blijven. Maar daarbij houdt hij ook oog voor de schoonheid van stad, dorp of omgeving. En Sloten heeft dat in overvloed, constateert hij.

Ik wandel richting een stukje ongerept natuur nabij Sloten. De ooievaars zijn er alweer. De ganzen broeden en de paardjes grazen. Kortom, het ‘Weilandje Vrije Geer’ zoals het al eeuwen is. Doet me denken aan 1995. Toen haalde Sloten zelfs de landelijke publiciteit. De hoofdstad wilde uitbreiden met een wijk Nieuw Sloten en het weilandje bebouwen. Er moest zelfs een tram doorheen. Dat hebben ze in Amsterdam geweten! Zelf heb ik de strijd van de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp en de bewoners van dichtbij meegemaakt als communicatieadviseur van het stadsdeel waar Nieuw Sloten onder zou gaan vallen. De documentaire “De Slag om het Weilandje Vrije Geer” schetst een beeld van de weg naar een succesvol referendum voor het behoud van het weilandje.

De bouwplannen voor de Vrije Geer haalde landelijk de publiciteit.

Eerst even Nieuw Sloten

Het huidige Nieuw Sloten was oorspronkelijk voorbestemd als Olympisch Dorp voor de Olympische Spelen van 1992. Die zijn er uiteindelijk niet gekomen. Ook toen waren er al wokers, zoals Saar Boerlage. Maar goed, hoe mooi kan het zijn als alle topsport een keer naar je toekomt? Tuinders werden uitgekocht, boerderijen gesloopt. De dorpsgrens werd verplaatst. Dorpsraad en bewoners zagen het met lede ogen aan. Maar het Olympisch dorp kwam niet. Wel een nieuwbouwwijk. En toen besloot het dorp in opstand te komen tegen de oprukkende hoofdstad.

Het dorp Sloten

Sloten is nota bene twee eeuwen ouder dan Amsterdam (1275). De oudste vermelding dateert uit 1063, toen er sprake was van: ‘een kapel te Sloten aan de zuidwestpunt van de polder ‘Slootermeer’. Rond 1175 werd het dorp verplaatst naar een terp aan de Sloterweg. Sloten was uitgestrekter dan het huidige dorp maar kon toch niet voorkomen dat het in 1921 geannexeerd door Amsterdam. Een feit dat vorig jaar nog werd herdacht.

Een molen en een bijzondere brouwerij

Vanaf het weilandje loop ik naar de Molen van Sloten. Een poldermolen uit 1847 die vroeger in de Watergraafsmeer stond en nu nog steeds de Westelijke Tuinsteden bemaalt. Binnen veel info over de techniek, maar ook over de geschiedenis van Sloten en Oud-Osdorp. Bijzonder is de presentatie over Rembrandt die vaak in Sloten schilderde.

De multifunctionele molen uit Oost.
Zo landelijk, vlakbij de grote stad…

Naast de molen staat Brouwerij de 7 Deugden. Hier werken voornamelijk mensen met (lichte) beperking. De brouwer zegt daarover: Bij De 7 Deugden vragen wij niet wat mensen niet kunnen, maar wat ze wel kunnen. Vaak ontdekken wij in de loop van de tijd waar hun kracht ligt. Kortom, een brouwerij met een goed doel.

De banpaal in Sloten.

Het dorp in

De molen laat ik achter me en steek de weg over naar de Sloterweg die vroeger begon aan het einde van de Overtoom, maar nu pas bij de Johan Huizingalaan. Bekend als pelgrimsroute naar Haarlem. Maar de verbanning uit Amsterdam ging ook via de Sloterweg… De banpaal bij de school verwijst er nog naar.

Dokterswoning

Links en rechts boerderijtjes en woonhuizen. De grote witte dokterswoning met het koetsiershuis en koetshuis valt op. Ik kende de dokter persoonlijk. Hij was vroeger keuringsarts bij mijn zwemvereniging. Verderop begint de Osdorperweg, die doorloopt tot Halfweg. Op de hoek het oudste (1692) nog bestaande huis in het dorp. Veel woonhuizen waren vroeger winkels. Een groot raam, een deur en soms het opschrift op het raam of een uithangbord verwijzen ernaar.

Het kleinste politiebureau van Nederland

Natuurlijk heeft Sloten een Dorpsplein. Eentje met een waterpomp, mooie bomen, leuke huisjes en de protestantse Sloterkerk (1861). Maar ook het allerkleinste politiebureau van Nederland! Vanaf 1866 voor de veldwachter en later voor de wijkagent. Menig Slotenaar heeft in de kleine cel zijn roes uitgeslapen. Zomers op zaterdag en zondag en alleen met mooi weer kan je even naar binnen.

Verderop links de school met de banpaal en aan het einde van het dorp de Rooms-katholieke Sint-Pancratiuskerk (1901). En niet te missen: Café Kerkzicht, dat al zo heette voordat de kerk werd gebouwd…

Het kleinste politiebureau.
De Vrije Geer, anno 2022.
Ooievaars onder de rook van Amsterdam.

Terug richting het weilandje

Vanaf het café links aanhoudend terug. Rechts de laatste huizen van Nieuw Sloten en links wat graslanden. Bij de driesprong rechtsvoor weer het beroemde weilandje, nu Natuurpark Vrije Geer. Mijn rondje is klaar. De ooievaar vliegt net weg. De ganzen laten zich horen. Ik beloon me zelf met een biertje op het terras bij Brouwerij de 7 Deugden. Moet je ook even doen, hoor!

Meer wandelingen in Nederland

Eerder nam Gert ons al mee op een wandeling naar het historisch beladen Westerbork. Nederland verder te voet verkennen? Vorig jaar beleefden we de lente bij de Veluwse Renderklippen. We beproefden het Liefdespad bij Ruurlo. Grensoverschrijdend wandelen deden we bij de Vaalserberg. En we genoten van het bijzondere landschap van de Wouwse Plantage. Kees Rooze trad in het voetspoor van de oermens bij de Pietersberg.

Alle foto’s: © Gert Nonnekes