Elke week geven we op Meerdanvijftig.nl een tip om op het scherm naar te kijken. Een van de mooiste boeken van 2021 noemde Brigitte Leferink ‘De sneeuwpanter’ van Sylvain Tesson. Vanaf vandaag is de even mooie documentaire The Velvet Queen te zien in de bioscoop.

Absolute aanrader

Op 31 december 2021 zette ik deze tweet online: ‘Op de laatste dag van dit jaar een van de mooiste boeken gelezen: De sneeuwpanter van Sylvain Tesson, bekroond met de Prix Renaudot. Wat een prachtig boek. Absolute aanrader. Fraai taalgebruik, bijzonder verhaal over de zoektocht naar de sneeuwpanter’. Ik was verkocht. Fan van Sylvain Tesson.

Mooiste boek van 2021…

Onder de indruk

Het boek gaat over een reis die Tesson samen met natuurfotograaf Vincent Munier en documentairemaakster Marie Amiguet maakt, op zoek naar de zeldzame sneeuwpanter in de verlaten natuur van de hooglanden van Tibet. Ik had natuurlijk kunnen bedenken dat die documentairemaakster niet voor niets mee was. Maar tijdens het lezen stond ik daar niet bij stil. Ik was vooral onder de indruk van de manier waarop Tesson zijn gedachten verwoordde en de sfeer tekende. Het was dan ook een verrassing te horen dat de documentaire klaar is. En ik mocht deze via een voorvertoning zien.

Dieren die je nauwelijks kunt zien

The Velvet Queen is van eenzelfde schoonheid als het boek. Waren het in het boek de woorden die imponeerden, nu zijn dat de beelden. Je ziet Munier en Tesson aan het werk. Bepakt en bezakt met camera’s, camouflagepakken, grote lenzen en statief de vlaktes oversteken en bergen beklimmen met maar één doel: de sneeuwpanter spotten en vastleggen. Er zijn schitterende shots van de kale, onherbergzame natuur in Tibet en van de dieren die je nauwelijks kunt zien vanwege hun perfecte schutkleuren. Net als de twee mannen speur je het scherm af naar een beweging, een schaduw, een teken van leven.

Fotograaf Vincent Munier en schrijver Sylvain Tesson tijdens het wachten op de sneeuwpanter in Tibet.

Veel bekeken zonder het te weten

Munier vertelt dat hij bij een eerdere reis een foto van een vogel maakte en pas maanden later thuis erachter kwam dat hij ook een panter had gefotografeerd. In het echt had hij hem dus gemist maar die panter had hèm dus wel gezien. Op dat moment beseft Tesson: ‘Ik heb veel rondgereisd, ik ben veel bekeken en ik wist van niets’. Het vat zijn leven samen en het wordt zijn mantra. Een mantra dat prachtig wordt weergegeven in het lied We are not alone van Warren Ellis en Nick Cave, dat ook in de film is te horen.

Het commentaar in de film wordt verzorgd door Tesson. De teksten komen uit het eerder genoemde boek De sneeuwpanter dat in 2019 verscheen. Ik weet niet wat de beste volgorde is: eerst het boek lezen en dan de film gaan zien of omgekeerd. Bij het lezen van een boek vorm je een beeld van de omgeving, van de mannen en de dieren. Het kwam bij mij niet overeen met de werkelijkheid zoals ik in de film zag. Dat kon ook niet, ik was nooit in Tibet en heb er ook geen beelden van gezien. Wellicht dat je het boek anders leest als je het goede beeld erbij hebt. En je zelf geen plaatje in je hoofd hoeft te vormen. Je in het boek de teksten en scenes uit de film herkent.

Met The Velvet Queen heeft Marie Amuguet een prachtige film gemaakt die de prijs won voor beste documentaire bij de Lumière Awards en een van de publieksfavorieten was bij IDFA met een score van 9,4 uit 10. Vanaf 17 maart in de filmtheaters te zien.

‘The Velvet Queen’ wordt in Nederland uitgebracht door Periscoop Film

Deze documentaires over mens en dier zijn ook mooi!

Documentaires hebben op televisie en in de bioscoop bestaansrecht veroverd. En terecht. Want wat zijn er mooie gemaakt. Een bijzondere beleving ervaart de kijker in ‘Berg’. De beroemde regisseur David Attenborough waarschuwt met prachtige beelden voor wat de mensheid de aarde aandoet in ‘A life on our planet’. Wendy Voois zag ook de ontroerende documentaire over de laatste dagen van de witte neushoorn in Last Male on earth. Ontroerd raak je bij het zien van de band tussen mens en dier in Buddy.