Wandeling door geschiedenis en natuur

Gert Nonnekes wandelt regelmatig met zijn vrouw (en zoon Elmer). Nu hebben ze zich ten doel gesteld om het 342 kilometer lange Westerborkpad te lopen. Binnen een jaar hopen ze om de 2 à 3 weken een etappe van 15 kilometer af te leggen van deze Lange Afstands Wandeling (LAW). Na de proloog in Amsterdam is het nu tijd voor de eerste en tweede etappe van Amsterdam naar Weesp. Gert neemt ons mee door de geschiedenis en de natuur. Van Amsterdam naar Weesp.

We verlaten Amsterdam…

…zoals zovele Joden in de Tweede Wereldoorlog. Via station Muiderpoort. De eerste etappe van het Westerborkpad, ‘Wandelen in het spoor van de Jodenvervolging’, begint waar de proloog eindigt: de Hollandsche Schouwburg. Het meldpunt voor de door de Duitsers opgeroepen Joden voor deportatie. Vandaar vertrokken ze per trein vanaf station Muiderpoort.

Ik ga er vanuit dat rechtstreeks naar het station werd gelopen. Zo’n lange stoet van Amsterdamse Joden met een koffertje in hun hand. Die foto’s kent iedereen wel. Ze waren opgeroepen te gaan werken voor de Duitsers. Dat was hun verteld tenminste. Niet wetende dat de eindbestemming veelal anders zou zijn.

Via het monument voor het kunstenaarsverzet

Onze wandeling gaat via een omweg en we passeren nog wat Monumenten ter Nagedachtenis. Zoals het ‘Monument voor het Kunstenaarsverzet’. Voor beeldhouwer Gerrit van der Veen en zijn kunstmaatjes. Oprichters van de Persoonsbewijzencentrale, goed voor het vervalsen van zo’n 80.000 persoonsbewijzen tijdens de oorlog. En de aanslag op het Bevolkingsregister. Zij hebben het met de dood moeten bekopen.

Monument ter nagedachtenis van het kunstenaarsverzet.

Transvaalbuurt, óók een Jodenbuurt

We passeren de Henriëtte Pimentelbrug. Zij was hoofdrolspeelster in het redden van 600 Joodse kinderen via de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg. Samen met Walter Süskind.
Door het Oosterpark en via de Beukenweg naar de Transvaalbuurt. De bezetters hebben de wijk als ‘Judenviertel’ aangewezen. Veel Joden verhuisden naar die buurt, al dan niet gedwongen. Ze woonden daar tot de ‘Oproepingen’ en razzia’s in mei en juni 1943. Zo’n 5.500 Joden gingen via station Muiderpoort naar Westerbork. Struikelstenen en een gedenkteken in de Transvaalstraat herinneren er nog aan.

Gedenkteken voor de joodse deportatie in de Amsterdamse Transvaalbuurt.

De geschiedenis van Station Muiderpoort

We wandelen door de wijk -we zien nog een flink aantal struikelstenen- naar het Muiderpoortstation. Samen in gedachten onderweg naar een, laat ik eerlijk zijn, lugubere plek. Maar liefst 11.000 Joden werden vanaf hier gedeporteerd naar Westerbork. Een monument in het plantsoen tussen de twee spoorviaducten. Met een gedicht van Viktor E. van Vriesland:

“Muiderpoortstation:
Tocht er door hun schimmen
Nog een stroom van lang,
Lang vergeten namen,
Lang vergeten ogen?
Zullen wij nog weten
Dat wij ons vergeten
Zijn vergeten?”

Even laten bezinken tijdens de lunch. De rest van de eerste etappe tot station Diemen is qua ‘Wandelen in het spoor van de Jodenvervolging’ niet interessant. Of het moet de oude Joodse begraafplaats Zeeburg zijn. Maar die was in gebruik tot 1914, ver voor de tijd van vervolging. Bij station Diemen ligt de ‘nieuwe’. Mooi was de route wel. De Oosterringdijk, een pontje (maar die gaat niet in dit seizoen), de Nesciobrug, het tolhuis bij de grens van Amsterdam-Diemen en Natuurpark De Omloop.

De tweede etappe gaat de natuur in

Na een nachtje slapen vervolgen we met de tweede etappe naar station Weesp. Vooraf gezegd: we komen niks tegen wat enige aansluiting heeft bij de Tweede Wereldoorlog en de vervolging van de Joden. Maar de wandeling was prachtig en ik geef graag een impressie.

Het Diemerbos

Vanaf het station Diemen lopen we richting de Weespertrekvaart die de Amstel met de Vecht verbindt. Via het centrum van Diemen en de Ouddiemerlaan. Daar passeren we het oudste nog bestaande huis uit 1749. Interessant is dat we bij het infobord over het pand een paaltje met een QR-code tegenkwamen voor de route: ‘Diemen in de Tweede Wereldoorlog’. Eentje die we gaan onthouden! Nog een klein stukje bewoonde wereld en dan de natuur in: Het Diemerbos!

Het oudste huis in Diemen.
Het Diemerbos.

Dwars door veenweiden

Het Diemerbos, behoorlijk groot en ook nog eens dicht bij Amsterdam. Aan de Diemerkant van de A9 veel bos, kinderactiviteiten en niet te vergeten ‘House of Bird’ voor koffie, een heerlijke lunch of diner! Aan de andere kant tussen snelweg en Amsterdam-Rijnkanaal voornamelijk veenweiden met weidevogels: “Kijk daar! Een witte reiger die elegant heen en weer vliegt!” We lopen er dwars doorheen. Links droog weiland, rechts nog echt het natte veengebied. De oeroude veeneiken, omver geslagen tijdens de Elisabethvloed van 1421, steken deels boven het water uit. De Gaaspermolen waakt over het gebied en de Vecht.

Op naar Weesp

Nog even naar de andere kant van het kanaal, via een fietsbrug naast de spoorbrug. Eindbestemming Station Weesp. Voldaan terug. Op naar de volgende etappes.

Meer lezen over Gerts wandelingen

Eerder nam Gert ons al mee op een wandeling door het mooie historische dorp Sloten maar ook naar het historisch beladen Westerbork, voordat hij besloot samen met zijn vrouw Betty het Westerborkpad te gaan lopen. Wandelen in het donker deed hij ook tijdens de Midzomernachtloop. Nederland verder te voet verkennen? Vorig jaar beleefden we de lente bij de Veluwse Renderklippen. We beproefden het Liefdespad bij Ruurlo. Grensoverschrijdend wandelen deden we bij de Vaalserberg. En we genoten van het bijzondere landschap van de Wouwse Plantage. Kees Rooze trad in het voetspoor van de oermens bij de Pietersberg.

Alle foto’s: ©Gert Nonnekes