Triangel, bekkens, drums

Tijdens uitvoeringen in het Concertgebouw in Amsterdam vraag ik het me altijd wel een keer af: wat is de passie van de mensen op de achtergrond in het orkest, die tijdens een concert een keer slaan op de triangel, een paar keer met bekkens of een ritmische roffel geven op drums? Ze behoren tot de sectie paukenisten en percussionisten van het Koninklijk Concertgebouw Orkest (KCO). En dankzij de Spaans/Nederlandse cineaste Carmen Cobos leren we de hechte groep van de Hongaarse Bence, de Japanse Tomohiro en de Nederlanders Mark, Herman en Nick/Nico kennen. En natuurlijk de passie voor muziek.

Onhoorbaar belangrijk

Het vertrek van Nick Woud die met pensioen gaat, is de rode draad door de documentaire. Na het zien ervan is duidelijk dat deze bescheiden musici zelfs onhoorbaar een belangrijk aandeel hebben in een uitvoering. “De republiek binnen het orkest’, noemde de beroemde dirigent Bernard Haitink ze.

Nick Woud (rechtsboven) krijgt bij zijn laatste optreden applaus van zijn collega’s in het KCO.

De ‘koninklijke’ republiek

De macht die ze hebben komt vaak voort uit de aanwijzingen van componisten. Die zijn wat hun rol betreft, betrekkelijk algemeen; vaak staat er in de compositie alleen ‘pauken’ vermeld en verder niets. “Dat geeft ruimte om zelf invulling te geven aan ons aandeel in de muziek,” legt Herman uit. En Nick laat in De Koninklijke Republiek zien hoe zeer hij mee musiceert met de partituren. Vooral in de lessen die de 5 vaste medewerkers aan muziekstudenten geven, blijkt hun bovenmatige muziekbeleving.

Kijkje achter de schermen in het Concertgebouw

Daarnaast geeft De Koninklijke Republiek ook een kijkje achter de schermen van het Concertgebouw waar de prachtige muziekinstrumenten van de paukensectie zorgvuldig worden bewaard. Nick leidt in de documentaire de kijker rond in de studio, waar foto’s van voorgangers hangen. “Sinds de opening van het Concertgebouw in 1888 zijn er maar 26 musici in die 130 jaar bij het KCO aangenomen,” schetst collega Herman het speciale karakter van deze musici. Hij houdt de triangel op en rekent uit, dat deze misschien wel al honderd jaar oud is.

Carmen Cobos heeft een hartverwarmende documentaire gemaakt die mijn vraag wat de percussionisten en paukenisten in een orkest op een boeiende manier heeft beantwoord. Een aanrader!

‘De Koninklijke Republiek’ wordt in Nederland uitgebracht door Amstelfilm.

Meer Kijk Eens over mooie documentaires

Documentaires hebben op televisie en in de bioscoop een bloeiend bestaansrecht veroverd. En terecht. Want wat zijn er mooie gemaakt. Carmen Cobos, geen echte kattenliefhebster, onderzocht onze liefde voor het huisdier met de camera al eerder in Cat stories. Karin de Lange was onder de indruk van de documentaire 100Up van Hedy Honigmann. Stella Ruisch schreef over Le regard de Charles (Aznavour), Tina Turner en het ontroerende Lourdes. Ook in The Photograph wordt de schijnwerper op het verleden gericht. ‘Oliver Sacks, his own life’ is een ontroerende biografie. Nog meer tips over documentaires? Klik dan hier.